زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

چراغانی





چراغانی‌، آراستن‌ جاها، به‌ویژه‌ گذرگاه‌ها، در شهرها و روستاها با چراغ‌های ‌ رنگارنگ‌ عمدتاً به‌ نشانه جشن ‌ و سرور می‌باشد.


۱ - ملازمت جشن و چراغانی



ملازمت‌ جشن ‌ و شادمانی ‌ با رفتارِ جشنی چراغان‌ کردن‌ چنان‌ نزدیک‌ است‌ که‌ گاه‌ چراغانی‌ به‌ معنای‌ مطلق‌ جشن‌ و سرور نیز به‌کار رفته‌ است‌.
[۱] دهخدا، ذیل‌ واژه‌.


۲ - چراغانی مسلمانان




۲.۱ - چراغان‌ نیمه شعبان‌


یکی‌ از مهم‌ترین‌ مناسبت‌های‌ چراغانی‌ در میان‌ مسلمانان ‌، چراغان‌ نیمه شعبان‌ ، به‌ مناسبت‌ میلاد حضرت‌ مهدی ‌ عجل‌اللّه‌تعالی‌فرجه‌الشریف‌، یا شب‌ برات‌ ، بوده‌ است‌. چراغانی‌های‌ این‌ شب‌ها بسیار باشکوه‌ بوده‌ و یکی‌ از قدیم‌ترین‌ اشارات‌ به‌ چراغانی‌ در ایران ‌ در سده چهارم‌ در باره همین‌ مناسبت‌ است‌.
[۲] بیت‌ ۱۰۲۸، به‌ نقل‌ از رودکی‌، ج۱، ص‌ ۵۴۷، سعید نفیسی‌، محیط‌ زندگی‌ و احوال‌ و اشعار رودکی‌، تهران‌ ۱۳۳۶ ش‌.
[۳] برای‌ چراغانی‌ در نیمه شعبان‌ در مکه‌ رجوع کنید به، ابن ‌جبیر، ج۱، ص۱۰۶، رحله ابن‌جبیر، بیروت‌ ۱۹۸۶.


۲.۲ - شب‌های ماه رمضان


چراغانی‌ همچنین‌ در بیش‌تر مراسم‌ دینی‌، که‌ در شب ‌ برگزار می‌شده‌، رایج‌ بوده‌ است‌، از جمله‌ در شب‌های‌ قدر
[۴] ابن ‌جبیر، رحله ابن‌جبیر، ج۱، ص‌ ۱۱۳، بیروت‌ ۱۹۸۶.
و دیگر شب‌های‌ ماه‌ رمضان ‌ به‌ویژه‌ شب‌ عید فطر .
[۵] ابن ‌جبیر، رحله ابن‌جبیر، ج۱، ص‌ ۱۱۹، بیروت‌ ۱۹۸۶.
[۶] ابن ‌اثیر، ج‌ ۸، ص‌ ۵۴۹ ـ۵۵۰.
[۷] نینا جمیل‌، الطعام‌ فی ‌الثقافه العربیه، ج۱، ص‌ ۱۰۷، لندن‌ ۱۹۹۴.
[۸] لحد خاطر، العادات‌ و التقالید اللبنانیه، ج‌ ۱، ص‌ ۱۷۴، بیروت‌ ۲۰۰۲.


۲.۳ - رؤیت‌ هلال‌ رجب‌


رؤیت ‌ هلال‌ رجب ‌ نیز چراغانی‌ مفصّلی‌ را در مسجدالحراممکه ‌ در پی‌ داشت‌.
[۹] ابن ‌جبیر، رحله ابن‌جبیر، ج۱، ص‌ ۹۶، بیروت‌ ۱۹۸۶.


۳ - حکم چراغانی



برخی‌، بر اساس‌ فتاویشرعی ‌، چراغانی‌ را به‌سبب‌ آنکه‌ سنّتصحابه ‌ نبوده‌ و نوعی‌ اسراف ‌ و تشبه ‌ به‌ عمل‌ کافران ‌ است‌، مجاز ندانسته‌اند.

۴ - منبع


(۱) ابن ‌اثیر.
(۲) ابن ‌جبیر، رحله ابن‌جبیر، بیروت‌ ۱۹۸۶.
(۵) نینا جمیل‌، الطعام‌ فی ‌الثقافه العربیه، لندن‌ ۱۹۹۴.
(۷) لحد خاطر، العادات‌ و التقالید اللبنانیه، بیروت‌ ۲۰۰۲.
(۹) دهخدا.
(۲۱) سعید نفیسی‌، محیط‌ زندگی‌ و احوال‌ و اشعار رودکی‌، تهران‌ ۱۳۳۶ ش‌.

۵ - پانویس


 
۱. دهخدا، ذیل‌ واژه‌.
۲. بیت‌ ۱۰۲۸، به‌ نقل‌ از رودکی‌، ج۱، ص‌ ۵۴۷، سعید نفیسی‌، محیط‌ زندگی‌ و احوال‌ و اشعار رودکی‌، تهران‌ ۱۳۳۶ ش‌.
۳. برای‌ چراغانی‌ در نیمه شعبان‌ در مکه‌ رجوع کنید به، ابن ‌جبیر، ج۱، ص۱۰۶، رحله ابن‌جبیر، بیروت‌ ۱۹۸۶.
۴. ابن ‌جبیر، رحله ابن‌جبیر، ج۱، ص‌ ۱۱۳، بیروت‌ ۱۹۸۶.
۵. ابن ‌جبیر، رحله ابن‌جبیر، ج۱، ص‌ ۱۱۹، بیروت‌ ۱۹۸۶.
۶. ابن ‌اثیر، ج‌ ۸، ص‌ ۵۴۹ ـ۵۵۰.
۷. نینا جمیل‌، الطعام‌ فی ‌الثقافه العربیه، ج۱، ص‌ ۱۰۷، لندن‌ ۱۹۹۴.
۸. لحد خاطر، العادات‌ و التقالید اللبنانیه، ج‌ ۱، ص‌ ۱۷۴، بیروت‌ ۲۰۰۲.
۹. ابن ‌جبیر، رحله ابن‌جبیر، ج۱، ص‌ ۹۶، بیروت‌ ۱۹۸۶.


۴ - منبع



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «چراغانی»، شماره۵۴۱۴.    





آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.