چایچای یکی از انواع برگها میباشد. از احکام آن به مناسبت در باب صلات سخن گفتهاند. ۱ - معنی چایچای برگهای گياهی به همين نام است. ۲ - احکام چایجواز سجده بر برگ چای محلّ بحث است. برخی به جهت صدق عنوان خوردنی بر آن، صحيح نمیدانند و برخی از آن جهت که خودش خورده نمیشود، بلکه رنگ و مزه حاصل از آن نوشيده میشود سجده بر آن را صحيح دانستهاند. [۲]
مستند العروة (الصلاة)، ج۲، ص۱۶۸-۱۶۹.
۲.۱ - احکام چای از دیدگاه امام خمینیدر کتاب استفتائات امام خمینی سؤال و جوابهای متعددی درباره چای، باغ چای و مانند آن آمده است که در پی میآید: ۲.۱.۱ - چای آماده شده توسط غیرمسلمان۱- با نهایت تاسف، هنوز هم پیشخدمتهای روسی در سفارت کار میکنند، آیا میشود چای که به دست آنها درست میشود و یا چیزهای دیگر را خورد یا نوشید؟ بسمهتعالی، چیزی که در حال تری و رطوبت با دست و بدن غیرمسلمان تماس پیدا کند محکوم به نجاست است ۲- اگر مستخدم محل کار، شخصی ارمنی و پایبند به هیچکدام از قوانین دین خود هم نباشد و مثلاً چای یا چیز دیگری به انسان بدهد یا از او چیزی بگیریم، جایز است یا نه؟ و آیا پاک است یا خیر؟ بسمهتعالی، غیرمسلمان نجس است و تا علم به ملاقات با رطوبت نباشد، حکم به نجاست نمیشود. ۳- خوردن غذا و چای در رستوران مسلمانها باتوجهبه اینکه مشتری آنها غیرمسلمان نیز هستند و در کنار یکدیگر پذیرایی میشوند و باتوجهبه اینکه مغازهدار و کارگران، دقتی از لحاظ پاک و نجسی ندارند، چگونه است؟ بسمهتعالی، اگر علم به نجاست غذا و ظرف مورد ابتلای خودتان نداشته باشید، اشکال ندارد. ۲.۱.۲ - خمس باغ چایخانوادهای هستیم پنجنفری. بدون پدر و دارای مقدار معینی باغ چای. محصول برداشت شده در سال از این زمین کمتر از خرج خانواده بوده و از جای دیگری نیز درآمدی نداریم. ناگفته نماند که مبلغ پول دریافت شده از محصول باغ کمتر از خرج خانواده من در سال میباشد. باتوجهبه گفتههای فوق، آیا به این خانواده خمس تعلق میگیرد؟ و اگر خمس تعلق میگیرد چطور است؟ بسمهتعالی، باید حساب سال داشته باشند و در زاید بر مؤونه سال، از درآمد خمس بدهند. ۲.۱.۳ - صرف چای در اداراتکارمندانی که شاغل در اداره میباشند، میتوانند در حین ساعت کار در اداره، از پول اداره، چای صرف نمایند؟ بسمهتعالی، با اجازه قانونی مسئولین مربوطه مانع ندارد. ۲.۱.۴ - نفقهنفقه شرعاًاندازهای ندارد، بلکه قاعده این است که به آنچه زن احتیاج به آن دارد از قبیل غذا و خورش و پوشاک و زیرانداز و روانداز و اسکان و خادم داشتن و وسائلی که برای آشامیدن و پختن و نظافتش و غیر اینها به آنها نیاز دارد قیام نماید. و اما غذا، کمیت آن مقداری است که برای سیر نمودن او کافی باشد و در جنس آن رجوع میشود به آنچه که برای امثال او در شهرش متعارف است و مناسب مزاج او است و آنچه که عادت به آن کرده بهطوری که با ترک آن متضرر میشود. و اما خورش، از نظر مقدار و جنس مانند طعام میباشد که آنچه که برای امثال او در شهرش متعارف است و مناسب مزاجش میباشد و آنچه که عادتش است رعایتش لازم است، حتی اگر عادت امثال او و مناسب مزاج آنها مثلاً دوام بر گوشت باشد واجب میشود. و چنین است اگر به چیز خاصی از خورش عادت داشته باشد که با ترک آن متضرر میشود، بلکه ظاهر آن است که رعایت آنچه که برای امثال او به طور عادی متعارف است از غیر طعام و خورش مانند چای و تنباکو و قهوه و مانند اینها لازم است. ۲.۱.۵ - مخلوط کردن چای اعلا با چای پستاگر چای اعلا را با چای پست مخلوط کند و به اسم چای اعلا بفروشد، مشتری میتواند معامله را به هم بزند. ۳ - پانویس۴ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۱۷۰. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |