تغیر مسیر یافته از - منافرات
زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

منافره





منافره، به‌معنای خطابه مربوط به امر موجود در وقت خطابه، با هدف اثبات مصلحت یا مفسده آن است.



۱ - اقسام خطابه به حسب اغراض



خطابه، به حسب اغراض و موارد کاربرد آن بر سه نوع است:
۱.مشاوَرات؛
۲. منافَرات؛
۳. مشاجَرات.

۲ - توضیح اصطلاح



هرگاه امری که در اطراف مصالح و مفاسد آن انشای خطابه می‌شود، در وقت انشای خطابه موجود باشد، آن خطابه «منافره» خوانده می‌شود، که یا به قصد اثبات فضیلت و منفعت امر موجود است، و یا اثبات رذیلت و مضرّت آن. در صورت اول، «مدح» (منافرات مدح) و در صورت دوم، «ذمّ» (منافرات ذمّ) خوانده می‌شود. کسی که در منافرات خطبه ایراد می‌کند و زشتی و زیبایی، کمال و نقص و ارزش و ضدارزش بودن امری را که بالفعل موجود است بیان می‌کند، لازم است که از انواع و اقسام زیبایی‌ها و زشتی‌های اشیاء و اشخاص مطلع باشد؛ چرا که جمال و زشتی هر چیزی به حسب خودش است، پس باید این‌ها را نیک بداند.

۳ - وجه تسمیه



برخی از منطق‌دانان در باره منافره گفته‌اند: خطابه‌های منافری آن است که در مقام مدح یا ذم افراد و یا در قراردادها و معاملات ایراد می‌شوند. ابن رشد این گونه خطابه‌ها را «نوع پست» نامیده است، و به این خاطر منافره نام گرفته‌اند که طبایع مستقیم از مدح و ذم رایج در اجتماع متنفرند زیرا اکثر آن‌ها بر خلاف حق است. جمعی دیگر هم گفته‌اند: وجه نام‌گذاری این قسم از خطابه‌ها به منافری بر ما پوشیده است و بهتر است که تظاهری نامیده شوند.
[۴] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۴۹-۳۵۰.
[۵] گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۷۳-۱۷۴.


۴ - مستندات مقاله



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مظفر، محمدرضا، المنطق.
• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.

۵ - پانویس


 
۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۵۴۰-۵۴۱.    
۲. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۸۴-۲۸۵.    
۳. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۴۳۵.    
۴. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۴۹-۳۵۰.
۵. گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۷۳-۱۷۴.


۶ - منبع


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «منافره»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۵.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی | خطابه




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.