عقلیاتعقلیات در مقابل شرعیات قرار دارند. ۱ - تعریفعقلیات جمع عقلی بوده و عبارت است از آنچه که از راه دلیل های عقلی به وسیله عقل دانسته می‌شود، مانند مسائل اعتقادی از قبیل توحید ، نبوت ، امامت و حدوث و قدم. مقابل آن شرعیات ( سمعیات ) قرار دارد. ۲ - کاربرد فقهیاز آن به مناسبت در باب اجتهاد و تقلید سخن گفته‌اند. ۳ - در اصول دیندر عقلیات، مانند اصول دین تقلید جایز نیست؛ زیرا غرض در عقلیات، تحصیل علم و یقین از راه ادله عقلی است. ۴ - در اعتقاداتدر عقلیاتی که انسان مکلّف به تحصیل اعتقاد در آن ها است، مانند حدوث عالم، وجود صانع و فرستادن پیامبران ، خطا پذیرفته نیست و خطاکار معذور نمی‌باشد. اگر خطا و اشتباه او به انکار ایمان به خدا و رسالت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و ضروری دین، همچون وجوب نماز منجر شود، کافر به شمار می‌رود. [۳]
هدایة الأبرار، ص۲۹۸-۲۹۹.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۵، ص۴۳۵، برگرفته از مقاله«عقلیات». |