شرعیاتشرعیات عبارت است از احکام شرعی‌ای که شارع به آنها حکم کرده است که در مقابل عادیات و عقلیات قرار می‌گیرد. ۱ - تعریف شرعیاتشرعیات مقابل «عقلیات» و «عادیات» عبارت است از احکام شرعىاى كه شارع مقدس بدانها حکم كرده است. از عنوان یاد شده در اصول فقه و نیز به مناسبت در ابواب مختلف فقه سخن رفته است. ۲ - منبع استنباط شرعیاتشرعیات از بیان شارع مقدس؛ اعم از کتاب خدا و سنت به دست مىآید. ضمن آنكه از راه اجماع و اتفاق همه فقها بر حكمى كه کاشف از قول معصوم علیه السّلام باشد، همچنین از راه عقل از باب ملازمه بین حكم عقل و شرع نیز تحصیل و استنباط مىشود . ۳ - جایگاه ظن در شرعیاتاز ویژگیهاى شرعيّات، حجیت ظن در آنها است؛ بدین معنا كه در موارد عدم امكان دستیابى به احكام شرعى از راه علم، ظن جایگزین آن مىشود و از راه ظن، تحصیل آن امكان پذیر خواهد بود. البته نه هر ظنى، بلكه ظن خاص كه پشتوانه آن دلیل قطعی است، مانند خبر فرد موثق مگر بنابر قول به انسداد كه در صورت تمام بودن ادله آن، تحصیل حکم شرعی از راه هر ظنى- جز آنچه كه نهی خاص دارد، مانند قیاس جایز است. [۲]
فقه الشیعة ج۲، ص۵۹-۶۰.
۴ - کفایت علم عادی در تحصیل شرعیاتدر تحصیل شرعیات علم عقلی لازم نیست؛ بلكه به تصریح برخى، علم عادی کفایت مىكند. مراد از علم عادى، اطمینان است كه نوع مردم به احتمال خلاف آن اعتنایى نمىكنند، بلكه آن را نمىبینند. [۳]
عوائد الأیام، ص۴۳۶.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۶۶۰-۶۶۱. رده‌های این صفحه : فقه
|