سعدیکسَعْدَیک به معناب فرمان بردار تو هستم استفاده شده است. عنوان سعدیک در باب صلات و حج به کار رفته است. ۱ - معنای سعدیکواژه «سعدیک» تثنیه «سعد» است؛ لیکن برخى لغویان گفتهاند: مفرد آن از عرب شنیده نشده است. بعضى گفتهاند: نصب «سعدَیک» به فعلى مقدّر (سَعَدْتَ یا اسْعَدَک و مانند آن) است. «سعدیک» از مساعده و اسعاد به معناى یاری کردن و موافقت بر چیزى آمده است. برخى نحویان گفتهاند: اصل اسعاد و مساعده، فرمان بردارى بنده از فرمان پروردگارش و جلب رضایت او است. بنابر این، معناى سعدیک- خطاب به خداوند- این است که من از فرمان تو اطاعت مىکنم و آنچه را که رضاى تو در آن است انجام مىدهم. برخى «سعدیک» را این گونه معنا کردهاند: خداوند مرا بر کارهای نیک توفیق و یاری مضاعف دهد (که کنایه از تکرار و استمرار توفیق و یاری الهی است). آمدن این واژه به صیغه تثنیه، براى افاده تکرار و استمرار مفاد آن است. بنابر این، سعدیک بر استمرار فرمان بردارى و تحصیل رضا دلالت دارد. اگر مخاطب در «سعدیک» غیر خدا باشد، معناى آن چنین خواهد بود که خداوند تو را بر آنچه که مورد رضاى او است توفیق دهد تا سعادتمند گردى. [۱]
لسان العرب، واژه «سعد» ج۳، ص۲۱۴.
[۲]
الوافى ج۸، ص۶۳۷.
[۳]
مرآة العقول ج۱۲، ص۲۹۲.
[۴]
بحارالأنوار ج۸۴، ص۳۶۷.
۲ - سعدیک در باب صلاتتوجه در آغاز نمازهای واجب و بعضى نمازهای مستحب با گفتن هفت تکبیر، همراه دعاهاى وارد شده، مستحب است. در توجه پس از تکبیر پنجم مستحب است این دعا خوانده شود: «لبیک و سعدیک، و الخیرُ فى یدَیک، و الشَّرُ لَیسَ إلَیک، و المَهدىّ مَن هَدَیتَ، لاملجأ منک إلا إلیک، سُبحانَک و حَنانَیک، تبارَکتَ وَ تَعالَیت، سُبْحانَک ربَّ البیت». چنان که این کلمه در برخى دعاهاى وارد شده در تعقیب نماز و قنوت و غیر آن به کار رفته است. [۶]
بحار الأنوار ج۸۵، ص۲۷۰.
[۷]
بحار الأنوار ج۸۶، ص۶.
[۸]
بحار الأنوار ج۸۶، ص۲۸.
[۹]
بحار الأنوار ج۸۶، ص۴۴.
[۱۰]
بحار الأنوار ج۸۶، ص۱۲۰.
[۱۱]
بحار الأنوار ج۸۷، ص۲۶۷.
۳ - سعدیک در حجبر محرم مکروه است در پاسخ کسى که او را صدا مىزند لبیک گوید؛ لیکن گفتن سعدیک کراهت ندارد. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۴۵۳-۴۵۲. |