سجادهسجّاده همان جانماز است که در نماز از آن استفاده می‌شود و از آن در باب صلات سخن گفته‌اند. ۱ - سجده بر سجادهسجده بر سجاده در صورتى که از چیزهایى که سجده بر آنها صحیح است، بافته شده باشد، مانند خُمره -که از برگ درخت خرما بافته مى‌شود- جایز و صحیح است؛ اما اگر سجاده از چیزهایى که سجده بر آنها صحیح نیست بافته شده باشد، سجده بر آن صحیح نیست. امام خمینی در کتاب استفتائات در پاسخ به این سؤال که: ما هو حکم الصلاة مع المخالفین جماعة، هل یجوز السجود علی السجادة مباشرة دون وضع ما یصحّ السجود علیه کالتربة الحسینیة او ورقه او ما فی حکمها؟ فرموده‌اند: «لا مانع من ذلک فی مواضع التقیة و یجتزی بتلک الصلاة.» ۲ - پهن کردن سجاده در مسجدکسى که سجاده خود را زودتر از دیگران در مسجد پهن کرده، نسبت به آن مکان حق اولویت پیدا مى‌کند و دیگرى نمى‌تواند در استفاده از آن مزاحم او شود. [۴]
مهذب الأحکام، ج۲۳، ص۲۷۷.
در تحریرالوسیله دراین‌خصوص آمده است: الظاهر انّ وضع الرحل مقدّمة للجلوس کالجلوس فی افادة الاولویة؛ لکن ان کان ذلک بمثل فرش سجّادة ونحوها ممّا یشغل مقدار مکان الصلاة او معظمه، لا بمثل وضع تربة او سبحة او مسواک وشبهها. ظاهر آن است که رحل گذاشتن به‌عنوان مقدمه برای نشستن - مانند خود نشستن - مفید اولویت است؛ لیکن درصورتی‌که گذاشتن رحل مانند پهن کردن سجّاده و نظیر آن، از چیزهایی باشد که به‌قدر مکان نماز یا بیشتر مکان نماز را بگیرد، نه آنکه مانند گذاشتن مهر یا تسبیح یا مسواک و مانند آنها باشد. و «معتبر است که بین گذاشتن رحل و آمدن او زمانی طولانی که مستلزم تعطیل مکان شود، فاصله نشود وگرنه مفید حق نمی‌باشد، پس برای دیگری جایز است که آنجا را قبل از آمدن او بگیرد و رحل او را بردارد و در آنجا نماز بخواند درصورتی‌که جا را به‌طوری اشغال کرده که نماز در آن بدون برداشتن رحل ممکن نیست. و ظاهر آن است که بردارنده رحل، ضامن آن است تا آنکه آن را به صاحبش برساند. و همچنین است حال در جایی که آنجا را ترک نماید با اعراض از آن با اینکه رحلش در آنجا باقی می‌باشد.» ۳ - پهن کردن سجاده توسط میزبانپهن کردن سجاده به سمت قبله از سوى میزبان براى مهمان اذن فعلی صاحب خانه به مهمان براى نماز گزاردن در خانه خود محسوب مى‌شود. ۴ - پانویس۵ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۴، ص۳۹۰. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |