زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

خلابه





خِلابه به کسر خاء به معنی نیرنگ است. این عنوان به مناسبت در باب تجارت به کار رفته است.


۱ - اصطلاح خلابه



عنوان یاد شده در حدیثی منسوب به رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله از طریق عامه آمده و مضمون آن، این است که آن حضرت به مردی که بر اثر آسیب وارد شده بر سرش، در معامله فریب می‏خورد، توصیه کرد هنگام معامله بگوید: «لا خِلابَه» (برای تو فریب دادن من روا نیست یا نیرنگ تو دامن گیر من نمی‏شود) و با گفتن جمله یاد شده برای او سه روز خیار قرار داد.
[۱] المستدرك على الصحيحين ص۴۳۹.
برخی گفته‏اند:
مفاد جمله یاد شده در شرع، شرط خیار به مدت سه روز است.

۲ - احکام خلابه



بنابر قول مشهور، شرط صحت خیار در معامله، ذکر مدت خیار و تعیین آن است، و چنانچه مدت، ذکر یا تعیین نشود، مانند اینکه فروشنده بگوید: این خانه را به تو فروختم به شرط آنکه تا مدتی خیار داشته باشم، شرط فاسد است.
لیکن برخی قدما گفته‏اند: هر گاه مدت را مطلق ذکر کند، سه روز خیار ثابت می‏شود.
برخی متأخران گفته‏اند: چنانچه یکی از دو طرف معامله بگوید: «لاخِلابه»، در صورتی که مغبون واقع شود، سه روز خیار غبن خواهد داشت،و نیز گفته‏اند: هر گاه این جمله با علم به مفاد آن به کار رود، برای گوینده‏اش سه روز خیار ثابت می‏شود، برخلاف صورت جهل به معنای آن.
البته حدیث یاد شده به جهت عدم نقل آن از طریق معتبر، پذیرفته نشده است.

۳ - پانویس


 
۱. المستدرك على الصحيحين ص۴۳۹.
۲. تذکرة الفقهاء ج۱۱، ص۳۹.    
۳. کتاب المکاسب ج۵، ص۱۱۶.    
۴. المقنعة ص۵۹۲.    
۵. الإنتصار ص۴۳۸.    
۶. الخلاف ج۳، ص۲۰.    
۷. غنیة النزوع ص۲۱۹.    
۸. تحریر الاحکام ج۲، ص۲۹۸.    
۹. تذکرة الفقهاء ج۱۱، ص۴۷.    
۱۰. کتاب المکاسب ج۵، ص۱۱۹.    


۴ - منبع


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۴۷۵-۴۷۶.    


رده‌های این صفحه : خیارات | فقه | معاملات




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.