تسلسلتسلسل از ماده سلسله و به معناي زنجير است و به اموري كه زنجير وار به دنبال هم واقع شوند، اطلاق ميشود. ۱ - معنای لغوی تسلسلتسلسل در لغت به معنای روان شدن آب وهر امری است که وجود آن موقوف به وجود دیگری باشد. ۲ - معنای اصطلاحی تسلسلودر اصطلاح فلسفه تسلسل یعنی ترتیب وادامه سلسله علت و معلول تا بی نهایت . به دیگر سخن تسلسل عبارت است از ترتیب امور غیر متناهی به نحوی که مرتبت لاحق مترتب بر مرتبت سابق و به دنبال آن باشد. وبالا خره اموری که در ترتیب وجودی به یکدیگر پیوسته باشند. ۳ - اقسام تسلسلتسلسل از لحا ظ امور متسلسل اقسامی دارد: الف: تسلسل در امور اعتباری که بر حسب اعتبار معتبر واعتبار کننده است وآن را تسلسل یقفی نامیده اند که با توقف وعدم اعتبار اعتبار کننده متوقف می شود. این نوع تسلسل را باطل ندانسته اند. چون درحقیقت تسلسل نیست و شخص می تواند هر اندازه که بخواهد اوهام وتخیلات خودرا دنبال هم ادامه دهد. ب: تسلسل در حوادث وامور فانی این نوع تسلسل نیز باطل نیست. زیرا اجرای آن به طور متدرج موجود و معدوم می شوند ومجتمع در وجود نخواهند بود وحوادث زمانی هر یک در ظرف خود موجودند. ج: تسلسل در علل و معلول که عبارت است از ترتیب امور غیر متناهی که هر مرتبتی علت لاحق ومعلول سابق خود باشد واین نوع تسلسل باطل ومحال است. در کتاب کشف المراد آمده: وهو وجود علل ومعلولات فی سلسله واحده غیر متناهیه . ۴ - دلیل بطلان تسلسلدلیل بطلان تسلسل چیست چون وجود معلول یا پدیده وجودی است وابسته نیازمند وغیر قائم به ذات خود. وبه دیگر سخن به ممکن الوجود وجود رابط هم گویند. بنابراین هرگاه فرض کنیم چنین موجوداتی در حدبی نهایت وجود دارند لازم می آید که بی نهایت وجود وابسته نیازمند قائم به غیر ورابط داشته باشیمبی آنکه آن غیر وآن وجود مستقل که تکیه گاه این وجودهای وابسته ورابط است موجود باشد واین محال است. ۵ - منبعسایت تبیان رده‌های این صفحه : دور و تسلسل | فلسفه
|