کشف شمیکشف شمی، به برخورداری از شم بالاتر و برتر برای استنشاق روایح ربوبی و نفحات الاهی موجود در همه جای نظام وجود، گفته می‌شود. ۱ - معنای مکاشفهبا تجلی انوار ربوبی در قلب و در مشاعر باطنی و ظاهری، ابواب مشاهدات و مکاشفات به روی انسان باز می‌شود. به‌اندازه تجلی انوار و به تناسب برخورداری از قلب و مشاعر از این انوار مشاهدات و مکاشفات نیز شروع می‌گردد. سالکین الی الله به تناسب مقام و منزلت عبودی خود و به تناسب برخورداری خود از تجلیات نوری از مشاهدات و مکاشفات بهره‌مند می‌شوند. با ظهور انوار در قلب و در مشاعر، هم قلب و هم هر یک از مشاعر باطنی و ظاهری از ادراک برتری برخوردار می‌گردند و حجاب‌ها از برابر آنها به کنار رفته و به حقایق پشت پرده نایل می‌شوند. مکشوف‌گشتن حقایق پشت پرده را "کشف" یا "مکاشفه" می‌نامند. به یک نظر مکاشفه به دو قسم کشف صوری و کشف معنوی منقسم می‌گردد. کشف شمی از اقسام کشف صوری می‌باشد. ۲ - تعریفبا تجلّی انوار الاهی در قلب و مشاعر سالک، وی از شمّ بالاتر و برتری برخوردار می‌شود و روایح ربوبی و نفحات الاهی را که در همه جای نظام وجود و در مکان‌های مختلف، وجود دارد استنشاق و استشمام می‌کند. این کشف نیز مانند دیگر کشف‌های صوری اوایل به صورت خاصی شروع می‌شود و دارای درجات و مراتب است و در خواب یا بیداری یا در حالتی بین این دو و یا در حالتی که هیچ یک از این‌ها نیست رخ می‌دهد. ۳ - نکته مهماستنشاق روایح برزخی در مجموع از باب کشف صوری به حساب می‌آید و استشمام روایح بالاتر و نفحات رحمانی در مراتب عالیه که باز دارای درجات است در مجموع از باب کشف معنوی و از اقسام آن می‌باشد. نکته لازم به ذکر این است که این روایح و نفحات معنادار است و هر یک از معانی و حقایقی خبر می‌دهند و حامل پیام‌هایی می‌باشند. این حدیث معروف از رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اشاره به این امر دارد که فرمودند: «انّی لاجد نفس الرّحمان من جانب الیمن»؛ [۱]
ورام بن ابی فراس، مجموعه ورام، ج۵، ص۱۵۴.
من نفس رحمان را از جانب یمن استشمام می‌کنم، که اشاره به منزلت اویس قرنی است.۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اسلام کوئست، گنجینه پاسخ‌ها، برگرفته از مقاله «انواع مکاشفه چیست؟»، تاریخ بازیابی ۹۶/۵/۲۴. |