کاتولیکمهمترین فرقه موجود مسیحی، کاتولیک است که در لغت یونانی به معنای "جامع" است و کلیسای کاتولیک به این معنا شامل کلیه شعب دین مسیح می‌باشد، که در راس این کلیسا اسقف رم قرار دارد که با نام پاپ شناخته می‌شود. ۱ - واژهشناسیکاتولیک در لغت به معانی اصل، اصیل، جامع، بلندنظر، آزاده، از ریشه «Katholicos» یونانی به معنای «مرتبط با کل» و «جامع» گرفته شده است. این واژه در هیچ جای عهد جدید بکار نرفته است. [۱]
کونگ،هانس، تاریخ کلیسای کاتولیک، حسن قنبری، قم، ادیان، ۱۳۸۴، ص۶۱.
تا قرن سوم کلمه «کاتولیک» به معنای «جهانی» بود. در پایان این قرن، این کلمه به معنای اعتقاد به آموزه‌های دارای سنت حواری بود که در یک فدراسیون جهانی از کلیساها که همدیگر را به رسمیت می‌شناختند، پذیرفته شده بود. [۲]
گریدی، جوان، اُ، مسیحیت و بدعتها، عبدالرحیم سلیمانی اردستانی، قم، طه، چاپ اول، ۱۳۷۷، ص۳۸.
«کاتولیک» در لغت به معنای «جامع» است و از آن جهت که کاتولیک‌ها کلیسای خود را اساس و پایه همه کلیساها می‌دانند و معتقدند که فقط کلیساهای آنها نماینده حقیقی دین مسیح است، این نام را برای خود برگزیده‌اند. کلیساهای کاتولیکی همچنین کلیساهای پطرسی نامیده می‌شوند؛ زیرا کاتولیک‌ها معتقدند، پایه‌گذار کلیسای آنان پطرس حواری بوده است و چون پولس رسول نیز مدتی رهبری آن کلیسا را بر عهده داشته، از این رو کلیسای رسولی نیز به آن اطلاق می‌شود. [۳]
توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، موسسه فرهنگی طه، چاپ نهم، ۱۳۸۵، ص۱۹۷.
۲ - اعتقادات کاتولیک‌ها۱. مهم‌ترین ویژگی کاتولیک‌ها آن است که معتقد به ریاست پاپ بر تمام جامعه مسیحیان هستند. پاپ لئوی اول معروف به «لئوی کبیر» اسقف رم، در حدود سال‌های ۴۶۱–۴۴۰ طرفدار جدی قدرت پاپی بود. لئو برای ادعای خود چنین استدلال می‌کرد که اسقف رم، جانشین پطرس است، و چون پطرس منصوب به دست عیسی (علیه‌السّلام) است پس اسقف رم هم با واسطه منصوب به دست عیسی است و این نصب و انتصاب‌ها ادامه دارد تا پاپ فعلی که او هم منصوب دست حضرت عیسی است. او از تفسیر چندین عبارت از عهد جدید استفاده می‌کند؛ در کتاب مقدس آمده است: «و من نیز تو را می‌گویم که تویی پطرس و بر این صخره کلیسای خود را بنا می‌کنم و ابواب جهنم بر آن استیلا نخواهد یافت.» و «کلیدهای ملکوت آسمان را به تو می‌سپارم و آنچه بر زمین ببندی، در آسمان بسته گردد و آنچه در زمین گشایی، در آسمان گشاده شود.» [۴]
انجیل، متی، ۱۶: ۱۹-۱۸.
امتیاز این قدرت در واقع به دیگر رسولان منتقل شد و این فرمان به ترتیب به همه رهبران کلیسای کاتولیک رسید. [۵]
وان وورست، رابرت‌ای، مسیحیت از لابه لای متون، ترجمه جواد باغبانی و عباس رسول زاده، قم، موسسه امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) چاپ اول، پائیز ۱۳۸۴، ص۱۳۹.
۲. از دیگر اعتقادات کلیسای کاتولیک، معصوم بودن پاپ‌ها است. در سال ۱۸۷۰ شورای واتیکانی اول به عصمت پاپ، به عنوان عقیده‌ای الزام‌آور حکم کرد. این فرمان تعلیم می‌دهد که هرگاه اسقف رم در مقام رسمی خود در موضوعات ایمان و اخلاق سخن می‌گوید، کاملاً از خطا و اشتباه مصون است و به تائید از سوی یک شورای عمومی یا بخش‌های دیگر کلیسا نیازی ندارد. ۳. کلیسای کاتولیک برای دو مسئله بکارت و عصمت مریم (سلام‌الله‌علیها) اهمیت ویژه‌ای قائل‌اند. در دومین شورای قسطنطنیه (۵۵۳. م) آموزه بکارت همیشگی مریم (سلام‌الله‌علیها)، آموزه رسمی کلیسای کاتولیک شناخته شد. و نتیجه باکره دانستن مریم (سلام‌الله‌علیها) تا پایان عمر آن است که کاتولیک‌ها عباراتی از کتاب مقدس را که شامل معرفی برادران و خواهران عیسی (علیه‌السّلام) است به خویشاوندان وی تاویل می‌کنند. [۶]
زیبایی‌نژاد، محمدرضا، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، تهران، سروش، ۱۳۸۴، چاپ سوم، ص۲۴۵.
۳ - منابع اعتقادی کاتولیکهاماخذ اصول اعتقادی کلیسای روم عبارت است از: ۱. کتاب مقدس (اپوکریفای عهد عتیق در این مجموعه جای دارد.)؛ ۲. اعتقادنامه‌های سه‌گانه جهانی که هر سه در مراسم عشای ربانی به کار می‌روند؛ ۳. عقاید و مصوبات شورای ترنت (۱۵۶۴. م)؛ ۴. اعتراف‌نامه در مورد ایمان به تثلیث (۱۵۶۴) که پس از پایان شورای مذبور تنظیم شد؛ ۵. پرسش و پاسخ‌های رومی (۱۵۶۶)؛ این ماخذ تالیف یک کمسیون پاپی بود؛ ۶. عقاید و مصوبات شورای واتیکان (۱۸۷۰) که در این ماخذ تصویب‌نامه مصونیت پاپ از خطا برای فهم ماخذ اصول اعتقادی کلیسا در کاتولیک روم دارای اهمیت ویژه‌ای است؛ ۷. تمام اظهارات پاپ در مسند خود؛ ۸. آثاری از صاحب‌نظران روحانی کلیسا که مراجعی برای اصول عقاید کاتولیک روم شناخته شده‌اند (آمبروز، جروم، آگوستین و لوئی بزرگ که همان پاپ لئو است.)؛ ۹. قانون رسمی کلیسا که اولین بار به ابتکار بندیکت شانزدهم در سال ۱۹۱۸-۱۹۱۷ انتشار یافت؛ ۱۰. کتب دینی ذیل: · کتب دعاهای روزانه (۱۵۶۸. م)؛ · آئین عشای ربانی رومی (۱۵۷۰. م)؛ · مراسم و شعائر رومی (۱۶۱۴. م)؛ · نشان‌های اسقفی روم (۱۵۹۶. م) و مراسم و جشن‌های مربوط به اسقف‌ها (۱۶۰۰. م). [۷]
زیبایی‌نژاد، محمدرضا، مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، تهران، سروش، ۱۳۸۴، چاپ سوم، ص۲۴۷.
۴ - مناصب کلیسای کاتولیکمناصب کلیسای کاتولیک طبق مصوبه شورای ترنت به هفت مرتبه تقسیم می‌شود؛ سه رتبه عالی و چهار مرتبه پائین‌تر. چهار درجه پایین، به ترتیب عبارتند از: دربان، قاری، خادم کلیسا، متصدی راندن ارواح پلید و شرور. این رتبه‌ها در زمره مناصب جزئی قرار دارند و معمولاً از میان گروه دانشجویان الهیات انتخاب می‌شوند. وظیفه ازدواج نکردن به سه رتبه عالی که عبارتند از معاونت شماسی، شماسی، کشیشی، که شامل اسقفی و پرسبیتری است، تعلق می‌گیرد. ارتقاء به مقام اسقفی به انتصاب و تقدیس جدید نیازمند است. مقام اسقفی بالاترین رتبه انتصاب است؛ البته در مورد اسقف‌های اعظم و کاردینال‌ها و حتی خود پاپ، اگر چه حوزه عمل وسیع‌تری دارند، احتیاج به تقدیس بیشتری نیست. [۸]
دایرةالمعارف بستانی، ص۷۹، به نقل از مسیحیت‌شناسی مقایسه‌ای، مقایسه‌ای، تهران، سروش، ۱۳۸۴، چاپ سوم، ص۲۴۷.
۵ - پانویس
۶ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «کاتولیک»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۸/۳. |