نگاه به طعام (قرآن)نگاه به معناى نظر و ديد است. [۱]
فرهنگ فارسى، ج ۴، ص ۴۸۰۵، «نگاه».
در این مقاله آیات مرتبط با نگاه به طعام معرفی می‌شوند.۱ - از بین‌بنده کفر و ناسپاسینگاه به طعام و خوراكيها و توجّه به فرايند توليد آن، ازبين‌برنده کفر و ناسپاسى انسان: قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ. مرگ بر اين انسان، چقدر کافر و ناسپاس است؟! انسان بايد به غذاى خويش بنگرد. ۱.۱ - تفسیر آیاتبر اساس برخى احتمالات «فاء» تفريع بر کلام الهی «ما اكفره» مى‌باشد كه بيان مى‌كند توجّه به طعام ازبين‌برنده شدتّ كفر مى‌باشد. چون اين آيات از انواع غذاهايى كه خدا در اختيار انسان و چهار پایان قرار داده سخن مى‌گويد حس شکرگزاری انسان را برمى‌انگيزد و او را به شناخت منعم و معرفت اللَّه دعوت مى‌كند. نخست مى‌فرمايد:" انسان بايد به غذاى خويش بنگرد" كه چگونه خداوند آن را آفريده است؟ (فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ) نزديكترين اشياء خارجى به انسان غذاى او است كه با يك دگرگونى جزء بافت وجود او مى‌شود، و اگر به او نرسد به زودى راه فنا را پيش مى‌گيرد، و به همين دليل قرآن از ميان تمام موجودات روى مواد غذايى آن هم موادى كه از طريق گیاهان و درختان، عائد انسان مى‌شود تكيه كرده است. روشن است كه منظور از" نگاه كردن" تماشاى ظاهرى نيست، بلكه نگاه به معنى دقت و انديشه در ساختمان اين مواد غذايى، و اجزاء حياتبخش آن، و تاثيرات شگرفى كه در وجود انسان دارد، و سپس انديشه در خالق آنها است. و اينكه بعضى احتمال داده‌اند مراد نگاه ظاهرى است، نگاهى كه باعث تحريك غده‌هاى بزاقى دهن، مى‌شود، در نتيجه كمك به هضم غذا مى‌كند بسيار بعيد به نظر مى‌رسد، زيرا آيه به قرينه آيات قبل و بعد اصلا در مقام بيان اينگونه مسائل نيست، منتها بعضى از دانشمندان غذاشناس كه قرآن را تنها از زاويه محدود مسائل شخصى خود مى‌نگرند طبيعى است چنين پندارى درباره آيه فوق داشته باشند. بعضى نيز معتقدند كه منظور از نگاه كردن به مواد غذايى اين است كه انسان هنگامى كه بر سر سفره مى‌نشيند دقيقا بنگرد كه آنها را از چه راهى تهيه كرده؟ حلال يا حرام؟ مشروع يا نامشروع؟ و به اين ترتيب جنبه‌هاى اخلاقى و تشريعى را مورد توجه قرار دهد. ۲ - انگیزه برای اطاعت خداوندنگاه به طعام و توجّه به مراحل توليد و مصرف آن، برانگيزنده انسان به اجراى فرمانهاى خداوند: كَلَّا لَمَّا يَقْضِ ما أَمَرَهُ فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ . چنين نيست كه او مى‌پندارد، او هنوز فرمان الهی را اطاعت نكرده است. انسان بايد به غذاى خويش بنگرد. بر اين اساس كه «فاء» تفريع بر آيه قبل باشد. تعبير به" لما" كه معمولا براى نفى توام با انتظار مى‌باشد اشاره به اين است كه با اينهمه مواهب الهی و اينهمه وسائل بيدارى كه در اختيار بشر قرار داده انتظار مى‌رود كه او در راه امتثال اوامر الهی جدى و كوشا باشد، ولى تعجب است كه هنوز اين وظيفه را انجام نداده است. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۳۸۴، برگرفته از مقاله «نگاه به طعام». رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی | نگاه
|