نسخ به اثقلنسخ حکمی شرعی با جایگزینی حکمی دشوارتر را نسخ به اثقل گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریفنسخ به اثقل، از اقسام نسخ به بدل و مقابل نسخ به اخف و نسخ به مساوی بوده و عبارت است از نسخ حکم شرعی به وسیله شارع، همراه با جایگزین نمودن حکمی که دشوارتر از حکم منسوخ میباشد، مانند آن که در حکم اول، مسلمانان مخیر بودهاند بین روزه و فدیه دادن و سپس دلیل ناسخ، روزه را معین نموده، که در این جا تعیین روزه، مشقت دارتر از تخییر بین روزه و فدیه است. و یا مانند نسخ روزه عاشورا، به واسطه وجوب روزه رمضان، که آن یک روز بوده و این یک ماه، و بدیهی است که حکم ناسخ، سختتر از حکم منسوخ است. در جواز نسخ به اثقل، اختلاف است؛ بیشنر اصولیها آن را جایز میدانند. [۲]
اصول الفقه، خضری، محمد، ص ۳۰۱.
[۳]
اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج ۳، ص ۶۲.
[۴]
المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت)، غزالی، محمد بن محمد، ج ۱، ص ۱۲۰.
[۵]
قوانین الاصول، میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، ج ۱، ص ۹۸.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۳۰، برگرفته از مقاله «نسخ به اثقل». ردههای این صفحه : نسخ به بدل
|