نذر روزه (قرآن)از انواع نذر که در آیات قرآن به آن اشاره شده، نذر روزه است. ۱ - نذر سه روز روزهاز موارد نذر روزه که در آیات قران به آن اشاره شده، سه روز روزه است. ۱.۱ - نذر اهلبيتسه روز روزه براى خدا، متعلَّق نذر اهل‌بیت پیامبر علیهم‌السلام: «يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً؛آنها به نذر خود وفا مى‌كنند، و از روزى كه شرّ و عذابش گسترده است مى‌ترسند.» طبق شأن نزول، آيات ۵ تا ۲۲، در مورد نذر حضرت اميرمؤمنان على و فاطمه زهرا عليهماالسلام براى شفاى مريضى حسنين عليهماالسلام كه سه روز روزه بوده، نازل شده است. ۱.۲ - نذر امام علیسه روز روزه، متعلّق نذر اميرمؤمنان، علیّ‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام: «إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً • يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً؛به يقين ابرار و نیکان از جامى مى نوشند كه با عطر خوشى آميخته است، آنها به نذر خود وفا مى‌كنند، و از روزى كه شرّ و عذابش گسترده است مى‌ترسند.» ۱.۳ - نذر حضرت فاطمهسه روز روزه، متعلّق نذر حضرت فاطمه بنت‌الرّسول علیهاالسلام براى شفاى حسنين عليهماالسلام: «إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً • يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً؛به يقين ابرار و نيكان از جامى مى نوشند كه با عطر خوشى آميخته است، آنها به نذر خود وفا مى‌كنند، و از روزى كه شرّ و عذابش گسترده است مى‌ترسند.» ۱.۴ - نذر فضهسه روز روزه، متعلّق نذر فضّه، خادمه فاطمه زهرا عليهاالسلام: «إِنَّ الْأَبْرارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كانَ مِزاجُها كافُوراً • يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ يَخافُونَ يَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيراً • وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِيراً؛به يقين ابرار و نيكان از جامى مى نوشند كه با عطر خوشى آميخته است، آنها به نذر خود وفا مى‌كنند، و از روزى كه شرّ و عذابش گسترده است مى‌ترسند، و در برابر صبرشان، بهشت و لباسهاى حرير بهشتى را به آنها پاداش مى‌دهد.» طبق روايت از ابن‌عبّاس آيات ۵ تا ۲۲ درباره اهل‌بيت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شده است كه امام حسن و امام حسین عليهماالسلام مريض بودند پيامبراكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله از آنان با يك عدّه‌اى عیادت كرده و فرمود: يا اباالحسن، اگر براى شفاى حسنين نذر كنى خوب است. پس على و فاطمه عليهماالسلام با فضّه خادمه سه روز روزه گرفتند. اين آيات در شأن اهل‌بيت عليهم السلام و فضّه نازل شده است. ۲ - روزه سكوتاز انواع نذرروزه، نذر روزه سکوت است. ۲.۱ - توصیه به نذر روزه سکوتنذر روزه سكوت، به جهت سخن نگفتن با مردم، توصيه عیسی علیه‌السلام به مادرش مريم عليهاالسلام: «فَناداها مِنْ تَحْتِها أَلَّا تَحْزَنِي قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحْتَكِ سَرِيًّا • فَكُلِي وَ اشْرَبِي وَ قَرِّي عَيْناً فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَداً فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنْسِيًّا؛ناگهان از طرف پايين پايش او را صدا زد كه: «غمگين مباش! پروردگارت زير پاى تو چشمه آبى گوارا قرار داده است. پس از اين غذاى لذيذ و آب گوارا بخور و بنوش؛ و چشمت به فرزندت روشن باد! و هرگاه كسى از انسانها را ديدى، با اشاره بگو: من براى خداوند رحمان روزه‌اى نذر كرده‌ام؛ بنابراين امروز با هيچ انسانى سخن نمى‌گويم. (و بدان كه اين نوزاد از تو دفاع خواهد كرد.)» طبق روايتى از پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله ضمير فاعلى در «فناداها ...» حضرت عيسى عليه‌السلام بود كه پس از تولّد از مادرش مريم عليهاالسلام با وى سخن گفت. از سويى ديگر مى‌توان از سياق استفاده نمود كه نذر روزه سكوت از سوى مريم عليهاالسلام به هنگام خطاب عيسى عليه‌السلام بوده است. ۲.۲ - نذر روزه سكوت حضرت مریمنذر روزه سكوت از سوى مريم عليهاالسلام به مدّت يك روز به هنگام بازگشت به نزد قوم خويش، پس از وضع حمل عيسى عليه‌السلام: «فَكُلِي وَ اشْرَبِي وَ قَرِّي عَيْناً فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَداً فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنْسِيًّا؛پس از اين غذاى لذيذ و آب گوارا بخور و بنوش؛ و چشمت به فرزندت روشن باد! و هرگاه كسى از انسانها را ديدى، با اشاره بگو: من براى خداوند رحمان روزه‌اى نذر كرده‌ام؛ بنابراين امروز با هيچ انسانى سخن نمى‌گويم. (و بدان كه اين نوزاد از تو دفاع خواهد كرد.)» الف و لام در «اليوم» براى عهد حضورى است؛ يعنى «امروز» و مقصود از آن، همان روزى است كه همراه با نوزاد خود به ميان قومش برگشت. ۲.۳ - نذر روزه سکوت در ادیانتشريع نذر روزه سكوت، در اديان گذشته: «... فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنْسِيًّا؛.... با اشاره بگو: من براى خداوند رحمان روزه‌اى نذر كرده‌ام؛ بنابراين امروز با هيچ انسانى سخن نمى‌گويم. (و بدان كه اين نوزاد از تو دفاع خواهد كرد.)» ۲.۴ - رحجان نذر روزه سکوترجحان روزه سكوت و تعلّق نذر به آن، از احكام آيين مريم عليهاالسلام (دین یهود): «... إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمنِ صَوْماً ...؛... من براى خداوند رحمان روزه‌اى نذر كرده‌ام....» ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۰، ص۴۱۸، برگرفته از مقاله «نذر روزه». |