ندابه توجه دادنِ مخاطب به سخن، ندا گفته می شود. ۱ - معنای ندا«ندا» به معنای فراخواندن، بانگ زدن و صدا زدن کسی است و در اصطلاح به توجه دادن مخاطب به سخن و آگاه کردن او برای گوش دادن به چیزی که گوینده ، آهنگ گفتن آن را دارد می‌گویند. ۲ - هویت نداندا از اقسام انشا است، و مشهورترین حروف ندا «یا» است. ۳ - کاربرد نداندا بیشتر اوقات با امر و نهی همراه است؛ مانند: «یَا اَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّکُمُ...» و «... یَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ». گاهی همراه جمله خبریه می‌آید؛ مانند: «یَا اَیُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ...» . گاهی نیز همراه استفهام است؛ مانند: «... یَا اَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا یَسْمَعُ وَلَا یُبْصِرُ...» . ۴ - کاربرد مجازیگاهی صورت ندا مجازاً برای غیر ندا می‌آید؛ مانند: ۱. تحذیر و اِغرا در «... نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْیَاهَا» ؛ ۲. اختصاص در «... رَحْمَتُ اللّهِ وَبَرَکَاتُهُ عَلَیْکُمْ اَهْلَ الْبَیْتِ...» ؛ ۳. تعجب در «یَا حَسْرَةً عَلَی الْعِبَادِ...» ؛ ۴. تحسّر در «... یَا لَیْتَنِی کُنتُ تُرَابًا». ۵ - نکتهدر تحذیر و اختصاص، حرف ندا وجود ندارد؛ ولی در معنا ندا هست. [۱۰]
خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص۲۲۲۱.
[۱۱]
کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۲۱۹.
۶ - عنوان مرتبطادات ندا . ۷ - پانویس
۸ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ندا». |