موضوع اصول فقهموضوع اصول فقه، ادله اربعه یا حجت در فقه یا... است. ۱ - موضوع علمموضوع علم، هر چیزی است که در آن علم، از عوارض ذاتی آن بحث می‌شود. این تعریف، مورد قبول علمای منطق است. ۲ - اقوال اصولیون در موضوع علمعلمای اصول، در لزوم وجود موضوع برای هر علمی، اختلاف دارند؛ عده‌ای معتقدند لازم نیست هر علمی موضوع داشته باشد، اما برخی بر این باورند که وجود موضوع برای هر علمی لازم است، اما در لزوم وحدت موضوع و عدم آن اختلاف دارند؛ مشهور اصولیون معتقدند موضوع علم، باید امر واحدی باشد، زیرا وحدت هر علمی، به وحدت موضوع آن است، اما گروهی از متاخرین، از جمله مرحوم «آخوند خراسانی» اعتقاد دارند یک علم می‌تواند دارای چند موضوع باشد، زیرا وحدت علم را به وحدت غرض آن می‌دانند. ۲.۱ - موضوع علم اصولبا توجه به مطالب یاد شده، افرادی مانند مرحوم «آخوند»، موضوع علم اصول را، موضوعات مسائل آن می‌دانند که غرض همه آنها یکی است، اما کسانی که موضوع علم را واحد می‌دانند، در تعیین موضوع علم اصول، به شرح زیر، اختلاف نموده‌اند: ۱. برخی، موضوع علم اصول را «ادله اربعه» می‌دانند؛ این افراد خود به دو گروه تقسیم می‌شوند: ا) مشهور اصولیون، موضوع علم اصول را «ادله اربعة بما هی ادله» می‌دانند؛ ب) مرحوم «صاحب فصول» موضوع علم اصول را «ذات ادله اربعه» می‌داند. ۲. برخی دیگر، موضوع علم اصول را «مطلق ادله» دانسته و آن را در ادله اربعه منحصر نمی‌کنند. ۳. گروهی از متاخرین، موضوع علم اصول را «حجت در فقه» می‌دانند. [۱]
مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص (۲۰-۱۹).
[۴]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۱، ص (۲۴-۲۲).
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۱۷، برگرفته از مقاله «موضوع اصول فقه». |