زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

موجبات جنابت (قرآن)





آیاتی از قرآن در باره رفتارهایی است، که موجب جنابت می‌شود.


۱ - اسباب جنابت



اسباب و عواملی باعث پدید آمدن حالت جنابت میگردد که در قرآن به آنها اشاره شده است.

۱.۱ - آمیزش


آمیزش جنسی، یکی از موجبات وعوامل جنابت است.
یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم ان الله کان عفوا غفورا. ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید- مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده‌اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته‌اید، و در این حال، آب (برای وضو یا غسل) نیافتید، با خاک پاکی تیمم کنید! (به این طریق که) صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است.
یـایها الذین ءامنوا... وان کنتم جنبـا فاطهروا... او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا..ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا مفصل (برآمدگی پشت پا) مسح کنید! و اگر جنب باشید، خود را بشویید (و غسل کنید)! و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده(قضای حاجت کرده )، یا با آنان تماس گرفته (و آمیزش جنسی کرده‌اید)، و آب (برای غسل یا وضو) نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید! و از آن، بر صورت [۳]     و دستها بکشید! خداوند نمی‌خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند بلکه می‌خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید شاید شکر او را بجا آورید
او لامستم النساء: منظور جماع است، چنان که از علی علیه‌السّلام و ابن عباس و مجاهد و سدی و قتاده و مختار و ابو حنیفه و جبایی است.
واژه" لمس" کنایه زیبایی از آمیزش جنسی است.

۱.۲ - احتلام


یکی دیگر از موجبات جنابت همچنین علامت بلوغ احتلام است.
ولا تقربوا مال الیتیم الا بالتی هی احسن حتی یبلغ اشده واوفوا الکیل والمیزان بالقسط لا نکلف نفسـا الا وسعها واذا قلتم فاعدلوا ولو کان ذاقربی وبعهد الله اوفوا ذلکم وصــکم به لعلکم تذکرون. و به مال یتیم، جز به بهترین صورت (و برای اصلاح)، نزدیک نشوید، تا به حد رشد خود برسد! و حق پیمانه و وزن را به عدالت ادا کنید! - هیچ کس را، جز به مقدار تواناییش، تکلیف نمی‌کنیم- و هنگامی که سخنی می‌گویید، عدالت را رعایت نمایید، حتی اگر در مورد نزدیکان (شما) بوده باشد و به پیمان خدا وفا کنید، این چیزی است که خداوند شما را به آن سفارش می‌کند، تا متذکر شوید
شعبی گوید: مقصود بالغ شدن است
در روایات «حتی یبلغ اشده» به احتلام تفسیر شده است.
اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السماء ماء لیطهرکم به ویذهب عنکم رجز الشیطـن ولیربط علی قلوبکم ویثبت به الاقدام. و (یاد آورید) هنگامی را که خواب سبکی که مایه آرامش از سوی خدا بود، شما را فراگرفت و آبی از آسمان برایتان فرستاد، تا شما را با آن پاک کند و پلیدی شیطان را از شما دور سازد و دلهایتان را محکم، و گامها را با آن استوار دارد!
یعنی باران را فرو فرستادیم تا با آب آن، غسل جنابت کنید، به سبب احتلامی که در خواب، عارض شما شده بود.
ولا تقربوا مال الیتیم الا بالتی هی احسن حتی یبلغ اشده واوفوا بالعهد ان العهد کان مسـولا. و به مال یتیم ، جز به بهترین راه نزدیک نشوید، تا به سر حد بلوغ رسد! و به عهد (خود) وفا کنید، که از عهد سؤال می‌شود!
" اشد" از ماده" شد" (بر وزن جد) به معنی" گره محکم" است، سپس توسعه یافته و به هر گونه استحکام جسمانی و روحانی گفته شده است، و منظور از" اشد" در اینجا رسیدن به حد بلوغ است، ولی بلوغ جسمانی در اینجا کافی نیست، بلکه باید بلوغ فکری و اقتصادی نیز باشد، به گونه‌ای که یتیم بتواند اموال خود را حفظ و نگهداری کند و انتخاب این تعبیر برای همین منظور است که البته باید از طریق آزمایش قطعی مشخص گردد.
یـایها الذین ءامنوا لیستـذنکم الذین ملکت‌ایمـنکم والذین لم یبلغوا الحلم منکم ثلـث مرت من قبل صلوة الفجر وحین تضعون ثیابکم من الظهیرة ومن بعد صلوة العشاء ثلـث عورت لکم لیس علیکم ولا علیهم جناح بعدهن طوفون علیکم بعضکم علی بعض کذلک یبین الله لکم الایـت والله علیم حکیم• واذا بلغ الاطفـل منکم الحلم فلیستـذنوا کما استـذن الذین من قبلهم کذلک یبین الله لکم ءایـته والله علیم حکیم. ‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بردگان شما، و همچنین کودکانتان که به حد بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباسهای (معمولی) خود را بیرون می‌آورید، و بعد از نماز عشا این سه وقت خصوصی برای شماست اما بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیت به یکدیگر خدمت نمایید). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است!
معنای" الذین لم یبلغوا الحلم" اطفالی است که به حد تمیز رسیده‌اند، ولی بالغ نشده‌اند.

۲ - پانویس


 
۱. نساء/سوره۴، آیه۴۳..    
۲. مائده/سوره۵، آیه۶..    
۳. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، ج۳، ص۹۳.    
۴. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۳، ص۴۴۲.    
۵. انعام/سوره۶، آیه۱۵۲..    
۶. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، ج۴، ص۱۹۴.    
۷. . تفسیر نورالثقلین، ج۱، ص۷۷۸، ح ۳۴.    
۸. انفال/سوره۸، آیه۱۱..    
۹. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، ج۴، ص۴۳۸.    
۱۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۴..    
۱۱. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۱۲، ص۱۰۹.    
۱۲. نور/سوره۲۴، آیه۵۸..    
۱۳. نور/سوره۲۴، آیه۵۹..    
۱۴. ترجمه المیزان، علامه طباطبایی، ج ۱۵، ص ۲۲۶    


۳ - منبع




فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «موجبات جنابت (قرآن)»    


رده‌های این صفحه : جنابت | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.