زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه
 

موارد اسراف (قرآن)





خداوند درآیات زیادی از قرآن به موارد اسراف اشاره کرده است که به بیان موارد آن می‌پردازیم.


۱ - موارد اسراف




۱.۱ - ادعای دروغین نبوت


ادعای دروغین نبوت از موارد اسراف است.
وقال رجل مؤمن من ءال فرعون یکتم‌ایمـنه اتقتلون رجلا ان یقول ربی الله وقد جاءکم بالبینـت من ربکم وان یک کـذبا فعلیه کذبه وان یک صادقا یصبکم بعض الذی یعدکم ان الله لایهدی من هو مسرف کذاب.
و مرد مؤمنی از آل فرعون که ایمان خود را پنهان می‌داشت گفت: «آیا می‌خواهید مردی را بکشید بخاطر اینکه می‌گوید: پروردگار من «الله» است، در حالی که دلایل روشنی از سوی پروردگارتان برای شما آورده است؟! اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت و اگر راستگو باشد، (لا اقل) بعضی از عذابهایی را که وعده می‌دهد به شما خواهد رسید خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمی‌کند.

۱.۲ - استبداد


خود کامگی و استبداد، عملی مسرفانه است.
فمآ ءامن لموسی الا ذریة من قومه علی خوف من فرعون وملایهم ان یفتنهم وان فرعون لعال فی الارض وانه لمن المسرفین. (در آغاز،) هیچ کس به موسی ایمان نیاورد، مگر گروهی از فرزندان قوم او (آن هم) با ترس از فرعون و اطرافیانش، مبادا آنها را شکنجه کنند زیرا فرعون، برتری جویی در زمین داشت و از اسرافکاران بود!
ولقد نجینا بنی اسرءیل من العذاب المهین• من فرعون انه کان عالیا من المسرفین. ما بنی اسرائیل را از عذاب ذلت بار رهایی بخشیدیم • از فرعون که مردی متکبر و از اسرافکاران بود!

۱.۳ - انفاق بیش از حد


انفاق بیش از اندازه معمول از موارد اسراف است.
.... کلوا من ثمره اذا اثمر وءاتوا حقه یوم حصاده ولاتسرفوا.. از میوه آن، به هنگامی که به ثمر می‌نشیند، بخورید! و حق آن را به هنگام درو، بپردازید! و اسراف نکنید، که خداوند مسرفان را دوست ندارد
ولاتجعل یدک مغلولة الی عنقک ولاتبسطها کل البسط فتقعد ملوما محسورا. هرگز دستت را بر گردنت زنجیر مکن، (و ترک انفاق و بخشش منما) و بیش از حد (نیز) دست خود را مگشای، تا مورد سرزنش قرار گیری و از کار فرومانی .

۱.۴ - تردید در معارف الهی


شک و تردید در معارف روشن الهی از مصادیق اسراف است..... و قد جاءکم بالبینـت من ربکم و ان یک کاذبا فعلیه کذبه و ان یک صادقا یصبکم بعض الذی یعدکم ان الله لایهدی من هو مسرف کذاب. اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت و اگر راستگو باشد، (لا اقل) بعضی از عذابهایی را که وعده می‌دهد به شما خواهد رسید خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمی‌کند

۱.۵ - تکذیب انبیا


انکار رسالت انبیا، عملی مسرفانه است.
اذ ارسلنا الیهم اثنین فکذبوهما... • قالوا طـئرکم معکم ائن ذکرتم بل انتم قوم مسرفون. هنگامی که دو نفر از رسولان را بسوی آنها فرستادیم، اما آنان رسولان (ما) را تکذیب کردند • (رسولان) گفتند: «شومی شما از خودتان است اگر درست بیندیشید، بلکه شما گروهی اسرافکارید! »

۱.۶ - تکذیب قرآن


تکذیب قرآن، از موارد اسراف است.
افنضرب عنکم الذکر صفحا ان کنتم قوما مسرفین. آیا این ذکر [۱۱]     را از شما بازگیریم بخاطر اینکه قومی اسرافکارید؟

۱.۷ - زیاده روی در آشامیدنی ها


زیاده روی در آشامیدنی‌ها از موارد اسراف است..... وکلوا واشربوا ولاتسرفوا... (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد!

۱.۸ - زیاده روی در خوردنی ها


زیاده روی در خوردنی‌ها، از مصادیق اسراف است..... وکلوا واشربوا ولاتسرفوا... و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد!

۱.۹ - زیاده روی در زینت ها


زیاده روی در استفاده از زینت‌ها، از موارد اسراف است.
یـبنیءادم خذوا زینتکم عند کل مسجد وکلوا واشربوا ولاتسرفوا انه لایحب المسرفین. ‌ای فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید! و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد!

۱.۱۰ - زیاده روی در قصاص


زیاده روی از حد قصاص و کشتن بی جا، اسراف و مورد نهی الهی است.
ولاتقتلوا النفس التی حرم الله الا بالحق... فلایسرف فی القتل انه کان منصورا. و کسی را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشید، جز بحق! و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولیش سلطه (و حق قصاص) قرار دادیم اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمایت است

۱.۱۱ - شرک


شرک، از مصادیق اسراف است.
تدعوننی لاکفر بالله و اشرک به ما لیس لی به علم... • ... و ان المسرفین هم اصحـب النار. مرا دعوت می‌کنید که به خداوند یگانه کافر شوم و همتایی که به آن علم ندارم برای او قرار دهم، در حالی که من شما را بسوی خداوند عزیز غفار دعوت می‌کنم! • قطعا آنچه مرا بسوی آن می‌خوانید، نه دعوت (و حاکمیتی) در دنیا دارد و نه در آخرت و تنها بازگشت ما در قیامت بسوی خداست و مسرفان اهل آتشند!

۱.۱۲ - قتل


قتل منادیان توحید، از موارد اسراف است.
وقال رجل مؤمن من ءال فرعون یکتم‌ایمـنه اتقتلون رجلا ان یقول ربی الله... ان الله لایهدی من هو مسرف کذاب. و مرد مؤمنی از آل فرعون که ایمان خود را پنهان می‌داشت گفت: «آیا می‌خواهید مردی را بکشید بخاطر اینکه می‌گوید: پروردگار من «الله» است، در حالی که دلایل روشنی از سوی پروردگارتان برای شما آورده است؟! اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت و اگر راستگو باشد، (لا اقل) بعضی از عذابهایی را که وعده می‌دهد به شما خواهد رسید خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمی‌کند.
قتل نفس و کشتن ناروا، از موارد اسراف و زیاده روی است.
من اجل ذلک کتبنا علی بنی اسرءیل انه من قتل نفسا بغیر نفس او فساد فی الارض فکانما قتل الناس جمیعا... ثم ان کثیرا منهم بعد ذلک فی الارض لمسرفون. به همین جهت، بر بنی اسرائیل مقرر داشتیم که هر کس، انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد، چنان است که گویی همه انسانها را کشته و هر کس، انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است که گویی همه مردم را زنده کرده است. و رسولان ما، دلایل روشن برای بنی اسرائیل آوردند، اما بسیاری از آنها، پس از آن در روی زمین، تعدی و اسراف کردند
ولاتقتلوا النفس التی حرم الله الا بالحق... فلایسرف فی القتل انه کان منصورا و کسی را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشید، جز بحق! و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولیش سلطه (و حق قصاص) قرار دادیم اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمایت است!
کشتن غیر قاتل در قصاص، از مصادیق اسراف است.
ولاتقتلوا النفس التی حرم الله الا بالحق... فلایسرف فی القتل انه کان منصورا. و کسی را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشید، جز بحق! و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولیش سلطه (و حق قصاص) قرار دادیم اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمایت است!

۱.۱۳ - کفر


کفر، از مصادیق اسراف است.
تدعوننی لاکفر بالله... • ... وان المسرفین هم اصحـب النار. مرا دعوت می‌کنید که به خداوند یگانه کافر شوم و همتایی که به آن علم ندارم برای او قرار دهم، در حالی که من شما را بسوی خداوند عزیز غفار دعوت می‌کنم! •

۱.۱۴ - مثله کردن


مثله کردن قاتل، از موارد اسراف است.
و لاتقتلوا النفس التی حرم الله الا بالحق... فلایسرف فی القتل انه کان منصور و کسی را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشید، جز بحق! و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولیش سلطه (و حق قصاص ) قرار دادیم اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمایت است

۱.۱۵ - هم جنس بازی


همجنس بازی از مصادیق اسراف است.
قالوا انا ارسلنا الی قوم مجرمین• مسومة عند ربک للمسرفین. گفتند: «ما به سوی قوم مجرمی فرستاده شده‌ایم • سنگهایی که از ناحیه پروردگارت برای اسرافکاران نشان گذاشته شده است! »

۲ - پانویس


 
۱. غافر/سوره۴۰، آیه۲۸.    
۲. یونس/سوره۱۰، آیه۸۳.    
۳. دخان/سوره۴۴، آیه۳۰.    
۴. دخان/سوره۴۴، آیه۳۱.    
۵. انعام/سوره۶، آیه۱۴۱.    
۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۹.    
۷. غافر/سوره۴۰، آیه۲۸.    
۸. یس/سوره۳۶، آیه۱۴.    
۹. یس/سوره۳۶، آیه۱۹.    
۱۰. زخرف/سوره۴۳، آیه۵.    
۱۱. اعراف/سوره۷، آیه۳۱.    
۱۲. اعراف/سوره۷، آیه۳۱.    
۱۳. اعراف/سوره۷، آیه۳۱.    
۱۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۳.    
۱۵. غافر/سوره۴۰، آیه۴۲.    
۱۶. غافر/سوره۴۰، آیه۴۳.    
۱۷. غافر/سوره۴۰، آیه۲۸.    
۱۸. مائده/سوره۵، آیه۳۲.    
۱۹. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۳.    
۲۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۳.    
۲۱. غافر/سوره۴۰، آیه۴۲.    
۲۲. غافر/سوره۴۰، آیه۴۳.    
۲۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۳۳.    
۲۴. ذاریات/سوره۵۱، آیه۳۲.    
۲۵. ذاریات/سوره۵۱، آیه۳۴.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص:۳۵۶    


۳ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۲۷۸، برگرفته از مقاله «موارد اسراف (قرآن)».    


رده‌های این صفحه : اسراف | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.