ملا زین‌العابدین گلپایگانیملا زین العابدین گلپایگانی، از علمای برجسته مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیبه نوشته اعتمادالسلطنه او در ۱۲۰۹ ق به دنیا آمد، اما حاج شیخ عباس قمی در فوائدالرضویه و آقابزرگ تهرانی در الکرام البرره، سال تولد وی را در ۱۲۱۸ ق نوشته‌اند. ۲ - اساتید برجستهدر اصفهان نیز شیخ محمدتقی نجفی (صاحب حاشیه معالم) درس خواند و پس از درگذشت او به عتبات رفت و در درس شیخ علی کاشف الغطاء (صاحب خیارات) شیخ محمدحسین اصفهانی (صاحب فصول) و شیخ محمدحسن نجفی (صاحب جواهر) درس خواند تا اینکه به مقام بلندی در فقه و اصول دست یافت و از صاحب جواهر اجازه روایت دریافت کرد و مقام بزرگی در تحقیق و تدقیق به دست آورد. ۳ - بازگشت به اصفهانسپس به گلپایگان بازگشت و رئیس علمای شهر و از مراجع دین و نام آوران مسلمین گردید و به تدریس و تالیف و ترویج دین و نشر حقایق مذهب پرداخت. ۴ - شاگردان برجستهحاج میرزا حسین نوری و حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی از او اجازه روایت دریافت داشتند. ۵ - ویژگی‌های علمی و اخلاقیاعتماد السلطنه مقام علمی او را ستوده می‌نویسد: «مجتهدی فحل و مرجع جمیع اهل فضل بود و در جنب فقاهت و علو درجه اجتهاد وی، کلیه افاضل این دوران و مجتهدین دیار ایران، خود را خرد می‌شمردند. بعضی از علما او را در دوازده فن، صاحب رای و مقام اجتهاد می‌دانند و گروهی در حق آن بزرگوار به مکاشفه و خوارق عادت معتقدند». ۶ - مبارزه سیاسیدر ۱۲۷۳ ق که نیروهای انگلیسی بندر بوشهر را اشغال کردند وی به همراه میرزا محمدرضا مجتهد و آقا سیدحسن امام جمعه از علمای گلپایگان بر ضد نیروهای انلگیسی فتوای جهاد صادر کرد و آمادگی خود و مردم شهر را برای دفع تجاوز دشمن اعلام داشتند. ۷ - آثار ارزشمند علمیملا زین العابدین آثار ارزشمندی تالیف کرد. از جمله: شرح الدره سیدمهدی بحرالعلوم، کتاب النکاح (فارسی)، کتاب المتاجر (فارسی)، روح الایمان (فارسی)، الانوار القدسیه، الورد و نیز مجموعه‌ای به سبک کشکول؛ صلوه المسافر و صلوه الجمعه. ۸ - وفاتوی در ۱۱ ربیع الاول ۱۲۸۹ ق در هشتاد سالگی درگذشت. [۱]
روزنامه وقایع اتفاقیه، ۲۰۶۱: ۳.
[۲]
آقابزرگ تهران، محمدحسین، طبقات اعلام الشیعه، الکرام البرره فی القرن الثالث بعد العشره، ج۱، ص ۵۸۷.
[۳]
قمی، شیخ عباس، فوائدالرضویه، ص۱۹۵.
[۴]
شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۹۹-۵۰۲.
[۵]
صنیع‌الدوله، محمد حسن، المآثر و الآثار، ج۱، ص۱۹۷-۱۹۸.
[۶]
صنیع‌الدوله، محمد حسن، المآثر و الآثار، ج۲، ص۷۵۳.
[۷]
سپهر، محمدتقی، ناسخ التواریخ، سلاطین قاجاریه، ج۳، ص۱۴۰۷.
۹ - پانویس
۱۰ - منبعدانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله «ملا زین العابدین گلپایگانی». |