مقدمه مفوتهمقدمه مفوّته، مقدمه لازم الاجرا قبل از دخول وقت ذی المقدمه می باشد. ۱ - تعریفمقدمه مفوّته، مقدمه‌ای است که اگر پیش از فرا رسیدن وقت ذی المقدمه انجام نگیرد، سبب تفویت ذی المقدمه در وقت خودش می‌گردد، مانند این که وظیفه مکلف پیش از موسم حج ، تهیه گذرنامه و پیمودن مسافت است تا بتواند در زمان حج آن مناسک را به جا آورد. ۲ - نکته اولمقدمه مفوّته در مورد واجب‌های موقت (زمان دار) معنا پیدا می‌کند که از سوی شارع برای آنها وقت معینی منظور شده است، مانند: حج، روزه و نماز واجب . ۳ - اشکالات بر مقدمات مفوتهنکته دوم: بر مبنای تبعیت وجوب مقدمه از وجوب ذی المقدمه ، هرگاه مقدمه واجب از مقدماتی باشد که باید پیش از زمان واجب انجام گیرد وگرنه موجب تفویت واجب در زمان خود می‌گردد، این پرسش پیش می‌آید که چگونه وجوب مقدمات مفوّته، پیش از زمان وجوب ذی المقدمه است، در حالی که واجب، قبل از فرارسیدن وقتش وجوبی ندارد تا مقدمه آن هم به تبع آن واجب شود. ۳.۱ - پاسخ به اشکالاتپاسخهایی به این اشکال داده شده است: ۱. مرحوم « صاحب فصول » از طریق واجب معلق ، مشکل را حل کرده است؛ ۲. مرحوم « شیخ انصاری » از طریق واجب مشروط ، پاسخ داده است؛ ۳. مرحوم « مظفر » (به پیروی از استادش «مرحوم کمپانی ») چنین پاسخ داده است که شوق به مقدمات، منبعث از شوق به ذی المقدمه است، اما شوق به مقدمات چون مانع ندارد، به درجه فعلیت می‌رسد، ولی در شوق به ذی المقدمه چون مانع وجود دارد، امر، فعلیت پیدا نمی‌کند؛ ۴. برخی از بزرگان از طریق متمم جعل به اشکال پاسخ داده‌اند. [۵]
فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص۳۴۲.
[۶]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۲، ص (۱۹۲-۱۷۷).
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۸۲، برگرفته از مقاله «مقدمه مفوته». رده‌های این صفحه : مقدمه
|