معین الدین اجمیریاجمیری، معین الدین، از بزرگان علمای هند در قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی بود. ۱ - معرفی اجمالیاو فرزند عبدالرحمن بود و در ۲۶ صفر ۱۲۹۹ ق متولد شد. وی مدتی طولانی نزد حکیم برکات احمد بن دائم علی طوکی درس خواند و علوم ریاضی را نزد مولانا لطف الله کوئلی آموخت و از آن پس مدت دو سال در مدرسه نعمانیه لاهور به تدریس پرداخت. پس از آن در ۱۳۲۶ ق به اجمیر رفت و در آنجا ساکن شد. او در ۱۳۲۷ ق مدرسه‌ای به نام «معین الحق» تاسیس کرد و خود در آن به تدریس پرداخت. مدرسه او شهرت بسیار یافت و حکمران دکن، نظام میرعثمان خان، از آن مدرسه دیدن کرد و در جلسات درس او می‌نشست. وی برای مدرسه بودجه ماهانه‌ای برقرار نمود و معین الدوله را خلعت داد و از آن پس نام آن مدرسه به «مدرسه معینیه عثمانیه» تغییر یافت. ۱.۱ - تدریسشیخ معین الدین مدت پانزده سال در این مدرسه تدریس کرد سپس بر اثر اختلافاتی که میان اولیای مدرسه پیش آمد استعفا داد و مدرسه دیگری به نام « دارالعلوم الحنیفه الصوفیه » تاسیس نمود و مدت دوازده سال نیز در این مدرسه تدریس کرد و طالبان علم از اطراف و اکناف به مدرسه او روی آوردند و جماعتی از علما و فضلا از این مدرسه فارغ التحصیل شدند. شیخ معین الدین در کار تعلیم و تدریس ذوق و استعداد خاصی داشت و به علوم عقلی و ریاضی و دینی می‌پرداخت. او در امور سیاسی نیز مداخله می‌کرد و بر اثر فعالیت سیاسی در «جنبش خلافت» مدت دو سال به زندان افکنده شد. وی در جلسه «جمعیت العلماء» که در شهر امروهه تشکیل شد به نیابت ریاست آن جمعیت برگزیده شد و مدت مدیدی دراین مقام باقی ماند. ۱.۲ - بیعت با شیخ عبدالوهابمولانا معین الدین با وجود اشتغال دایم به تدریس و با آنکه در همه علوم دستی توانا داشت، هیچگاه از پرورش روحی و معنوی خود و طاعت و عبادت غفلت نمی‌ورزید. او با شیخ عبدالوهاب بن عبدالرزاق لکهنویی بیعت کرده بود. او روابط بسیار دوستانه‌ای با دانشجویان مدرسه اش داشت و در کارها و حتی در تفریحات آنها شرکت می‌کرد و با آنان بسیار مهربان بود. ۱.۳ - تالیفاتوی چندان به کار تالیف و تصنیف نمی‌پرداخت و آثار او منحصر است به یک حاشیه بر جامع ترمذی که آن نیز ناتمام مانده و چند رساله در مباحث فلسفی و کتابی در شرح احوال شیخ معین الدین سجزی اجمیری . مولانا معین الدین در روز عاشورای ۱۳۵۹ ق در اجمیر درگذشت و در جوار مرقد شیخ معین الدین سجزی اجمیری به خاک سپرده شد. [۱]
نزهه الخواطر و بهجه المسامع و النواظر، ج۸، ذ ص۴۸۱-۴۸۰.
[۲]
کیلمت ابیز
۲ - پانویس
۳ - منبعدانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله « اَجمیری، معین الدین». تالیفات |