معانی ماده نهیبحث از معانی مختلف ماده نهی و کیفیت دلالت ماده بر آنها را معانی ماده نهی گویند. ۱ - معنای نهیماده نهی، که همان (ن، ه، ی) است معانی متفاوتی دارد؛ قدما نهی را به «طلب ترک» معنا می‌کردند، ولی متاخران اصولی نهی را به معنای «زجر و ردع» یعنی منع از فعل گرفته‌اند. برخی می‌گویند ماده نهی ظهور در حرمت دارد، اما بعضی آن را مشترک لفظی میان حرمت و کراهت، و بعضی دیگر، مشترک معنوی یا قدر جامع میان حرمت و کراهت می‌دانند. در این که ظهور ماده نهی در معانی یاد شده، با وضع واضع است یا به دلالت عقلی یا به اطلاق، اختلاف وجود دارد. ۲ - نکتهبرخی از اصولیون؛ در ماده نهی، همانند ماده امر، علو و استعلا را شرط دانسته‌اند. [۵]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۱، ص (۲۱۴-۲۱۳).
[۶]
کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۱۸۲.
[۷]
مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، محمدی، ابوالحسن، ص۵۸.
[۸]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص (۲۳۵-۲۳۳).
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۵۲، برگرفته از مقاله «معانی ماده نهی». |