محمد بن سلیمان حنیفیمحمد بن سلیمان حنیفی، از کاتبان و سرداران خلفای عباسی در قرن سوم قمری در بغداد و مصر بود. وی با قرمطیان و طولونیان جنگید و طولونیان را نابود کرد. ۱ - معرفی اجمالیابوعلی، محمد بن سلیمان بن کاتب حنیفی، ملقب به استاد، سرداری پیروز و جبار بود. در عراق و از خاندان دبیران، زاده و به مردی موسوم به حنیفه سمرقندی منسوب و حنیفی خوانده شد. به مصر مسافرت کرد و کاتب لؤلؤ، غلام احمد بن طولون شد. سپس به بغداد بازگشت و با خلیفه المکتفی بالله عباسی مرتبط و مقرّب او و سرانجام از سرداران او شد و از طرف خلیفه، همراه حسین بن حمدان، امیر دیار ربیعه مسئول جنگ با قرمطیان (که کارشان در شام بالا گرفته بود) شد. با لشکری به سوی آنان حرکت کرد و در سال ۲۹۲ق آتش فتنه آنان را فرونشاند و به بغداد بازگشت. خلیفه به او خلعت داد و او را راهی مصر کرد که شیبان بن احمد بن طولون و باقی مانده طولونیان در آن بودند. محمد با آنان جنگید و دولتشان را نابود و کاخ‌هایشان را ویران و آثارشان را محو کرد. او لشکریان خود را آزاد گذاشت، و آنان به قتل و غارت مردم پرداختند و بردگان و آزادگان و زنان و مردان را اسیر کردند و میان مصریان به کارهایی دست زدند که خداوند هرگز آن را اجازه نداده بود. خبر کارهایش در مورد مصریان به خلیفه المکتفی رسید؛ خلیفه او را عزل، اموالش را مصادره و خودش را زندانی کرد. او همچنان در زندان بود تا ابوالحسن، علی بن فرات وزیر خلیفه مقتدر عباسی حدود سال ۲۹۷ق او را از زندان آزاد کرد و سرپرستی امور خراج و زمین در قزوین را به او سپرد. محمد حدود همان سال درگذشت. ۲ - پانویس۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۶۷. رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 297 (قمری) | سرداران عباسیان | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | کاتبان خلفای عباسی | کاتبان قرن 3 (قمری)
|