متزاحم متعادلمتزاحم متعادل، حکم شرعیِ مساوی با حکم متزاحم با آن از نظر اسباب ترجیح می‌باشد. و در اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریفمتزاحم متعادل، مقابل متزاحم متراجح بوده و در جایی مطرح می‌شود که دو حکم شرعی الزامی با یک دیگر تزاحم می‌کنند، و مکلف هم زمان، قدرت امتثال هر دو را ندارد و از هر لحاظ با یک دیگر مساوی می‌باشند هیچ یک از مرجحات باب تزاحم در هیچ کدام از آنها وجود ندارد در این جا به هر یک از دو حکم، متزاحم متعادل می‌گویند. ۲ - بیان نمونهمانند آن که دو نفر، که از هر نظر با یک دیگر مساوی اند و هیچ یک بر دیگری ترجیح ندارد، در حال غرق شدن هستند و مکلف هم، تنها برای نجات یکی از آنها قدرت دارد؛ در این جا عُقلا اتفاق دارند که مکلف در نظر عقل مخیر است هر یک از آن دو را که خواست، نجات بدهد. منظور از این تخییر عقلی ، ادراک عقل عملی است که در نهایت، رضایت و حکم شارع مقدس از آن کشف می‌گردد، زیرا مسئله از مستقلات عقلی است. [۲]
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۳، ص۴۱۵.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۸۸، برگرفته از مقاله «متزاحم متعادل». رده‌های این صفحه : متزاحمین
|