عبدالله بن عبدالملکعبدالله بن عبدالملک بن عبدالله الغِفاری آبِی اللَّحْم (درگذشته ۸ق/۶۲۹م)، از صحابه پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و از راویان حدیث بود که به شهادت رسید. از جمله کسانی که از وی حدیث نقل کرده‌اند عُمَیر، تِرمذی و نَسائی هستند. برخی شهادت وی را در غزوه حنین، و برخی در جنگ خیبر و برخی در جنگ صفین دانسته‌اند. ۱ - زندگینامهاز زندگی عبدالله بن عبدالملک آبی اللحم آگاهی بسیاری در دست نیست و حتی در نام او نیز اختلاف نظر وجود دارد. ۲ - علت نامگذاری به آبِی اللَّحْمابنقتیبه (د ۲۷۶ق/۸۸۹م) در وجه تسمیه او به آبی اللّحم گفته است: چون وی از خوردن گوشت حیوان مذبوح بر انصاب (سنگ‌هایی در اطراف کعبه که حیوانات را بر روی آن‌ها برای بتان قربانی می‌کردند)، خودداری می‌کرد، بدین نام شهرت یافت. ابن‌حبان (د ۳۵۴ق/۹۶۵م) نیز همین وجه را گفته است (۳/۳۰۰) و حاکم نیشابوری هم به نقل از ابوعبیده وجه شهرت او را نخوردن گوشت دانسته است. ۳ - محل شهادتآبی اللّحم در جنگ حنین شرکت جست و به گفته ابن‌حزم (د ۴۵۶ق/۱۰۶۴م) در همان جنگ به شهادت رسید، اما ابن‌اثیر شهادت او را در جنگ خیبر ذکر کرده که درست به نظر نمی‌رسد، و مامقانی شهادت او را در جنگ صفین نوشته و آن را دلیل بر حسن حالش دانسته است ۴ - شاگردانعُمَیر مولی آبی‌اللحم صحابی از او روایت کرده، تِرمذی و نَسائی نیز از او نقل حدیث کرده‌اند. ۵ - فهرست منابع(۱) ابن‌اثیر، عزالدین، اسدالغابه، قاهره، ۱۲۸۶ق، ج ۱. (۲) ابن‌حبان، محمد، الثّقات، حیدرآباد دکن، مجلس دائره‌المعارف العثمانیه، ۱۳۷۲ق، ج ۳. (۳) ابن‌حجر، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، قاهره، ۱۳۲۸ق، ج ۱. (۴) ابن‌حزم، علی بن احمد، جمهره‌انساب العرب، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۳ق. (۵) ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره، دارالمعارف، ۱۹۶۰م. (۶) حاکم نیشابوری، محمد، المستدرک علی الصحیحین فی الحدیث، بیروت، دارالفکر، ۱۳۹۸ق. (۷) مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، نجف، المکتبه المرتضویه، ۱۳۵۰ق. ۶ - پانویس۷ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آبی‌اللحم»، شماره۴۰. |