طباق ایجابیطباق ایجابی به جمع دو معنای متضاد ایجابی در یک عبارت گفته می‌شود. ۱ - تعریف«طباق ایجابی» هنگامی است که هر دو معنای متضاد ایجابی باشند؛ چه هردو از یک نوع (هردو اسم یا فعل یا حرف ) و چه انواع مختلف (مانند این که یکی اسم و دیگری حرف) باشند. ۲ - مثال۱. (وانه هو اضحک وابکی وانه هو امات واحیا)؛ «و هم اوست که می‌خنداند و می‌گریاند. و هم اوست که می‌میراند و زنده می‌گرداند». در این گفتار، «اضحک و ابکی» و همچنین «امات و احیا» همه ایجابی‌اند و هم هر دو فعل هستند. ۲. (سواء منکم من اسر القول ومن جهر به)؛ «(برای او) یکسان است کسی از شما سخن(خود) را نهان کند و کسی که آن را فاش گرداند». «سر» و «جهر» هر دو ایجابی‌اند و فعل هستند. ۳. (و تحسبهم ایقاظا و هم رقود)؛ «و (اگر به آنها نگاه می‌کردی) می‌پنداشتی بیدارند در حالی که در خواب فرو رفته بودند! ». «ایقاظ» و «رقود» هر دو ایجابی و اسم هستند. ۴. (لها ما کسبت و علیها ما اکتسبت)؛ « (انسان، ) هر کار (نیکی) را انجام دهد، برای خود انجام داده و هر کار (بدی) کند، به زیان خود کرده است». «لام» در لها به معنای انتفاع و «علی» در علیها به معنای تضرر هر دو ایجابی و حرف هستند. ۵. (ا و من کان میتا فاحییناه)؛ «آیا کسی که مرده بود، سپس او را زنده کردیم». «میتا» و «احیینا» هردو ایجابی و یکی اسم و دیگری فعل است. ۳ - عناوین مرتبططباق . ۴ - پانویس۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «طباق ایجابی». |