صفت قلقلهصفت قلقله به رها شدن صدای حرف از مخرج آن در حالت سکون اطلاق می‌شود و از صفات فرعی حروف می‌باشد. ۱ - تعریف«قلقله» از صفات فرعی حروف، در لغت به معنای جنبش و تحریک، و در اصطلاح علم تجوید عبارت است از رها شدن صدای حرف از مخرجش در حالت سکون. با این صفت ، کسره ضعیف یا در برخی جاها هنگام تلفظ، فتحه ظاهر خواهد شد؛ مانند: تلفظ «ب» در کلمه «سبحان» که ساکن است؛ ولی با صفت قلقله ، مایل به کسره خوانده می‌شود. ۲ - اقسام قلقلهقلقله بر دو قسم است؛ ۱. قلقله صغرا: حرف قلقله در میان کلمه است؛ مانند: «سبحان». ۲. ، قلقله کبرا: حرف قلقله در آخر کلمه است؛ مانند: «باب». ۳ - تفاوت قلقله کبرا به قلقله صغراقلقله کبرا از قلقله صغرا قوی تر و محکم تر است؛ زیرا قلقله آن آشکارتر از زمانی است که حرف قلقله در وسط کلمه باشد. ۴ - علت پدید آمدن صفت قلقلهعلت پدید آمدن صفت قلقله را اجتماع دو صفت « جهر » و « شدت » در یک حرف می‌دانند؛ چون با داشتن صفت شدت، هنگام سکون، جهر حرف کاملا متوقف می‌شود و حرف در مخرج خود کاملا محبوس می‌ماند؛ لذا تنها راه تلفظ حرف، تحریک آن و آزاد کردن مخرج حرف است تا حرف ادا شود و به گوش شنونده برسد. [۱]
پور فرزیب مولایی، ابراهیم، تجویدجامع، ص۵۳.
[۲]
بیگلری، حسن، سرالبیان فی علوم القرآن، ص (۱۷۱-۱۷۲).
[۳]
خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۲، ص۱۳۷۶.
[۴]
جمعی از محققان، التجوید، ص۲۰.
[۵]
فاضل گروسی، عبد الحسین، - ۱۳۲۴، تجویداستدلالی، ص (۱۵۱-۱۵۲).
[۶]
موسوی بلده، محسن، حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم، ج۲، ص۵۸.
[۷]
حبیبی، ابوطالب، آموزش تجوید، ص۳۰.
[۸]
محیسن، محمدسالم، الرائدفی تجویدالقرآن، ص۴۹.
۵ - عناوین مرتبطحروف قلقله . ۶ - پانویس
۷ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«صفت قلقله». رده‌های این صفحه : تجوید | قرآن شناسی
|