محمد بخیت‌المطیعی حنفیبَخیت المُطِیعی حنفی، محمد، مفتی مصر از ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۹ است. ۱ - مشخصات حنفیدر ۱۰ محرم ۱۲۷۱ در قریه مُطیعه استان أَسیُوط زاده شد و در ۱۲۹۲، پس از اتمام تحصیلات خود در دانشگاه الازهر، همانجا به تدریس پرداخت تا این‌که در ۱۲۹۷، به منصب قضا در استان قَلْیُوبیّه گماشته شد، و این سرآغاز مشاغل قضایی او بود؛ زیرا از آن پس با عنوان قاضی استان در جاهای گوناگونی چون اسکندریه و قاهره خدمت می‌کرد. او همچنین به مقامهای عالی دیگری از جمله مفتشی و مفتیگری در وزارت دادگستری رسید. پس از آن هم در اول ذیقعده ۱۳۳۲ به مفتیگری مصر برگزیده شد. او در حیات قضایی خود، خواه مستقیم وخواه غیرمستقیم، با عمده ترین حوادث زمان درگیر بود؛ از جمله جریان مخالفت با اصلاحاتی که تحت نظر محمد عَبْده در الازهر صورت می‌گرفت [۱]
احمد شفیق، مُذَکِّراتی فی نصف قرن، ج۲، بخش ۲، ص۳۵، قاهره ۱۹۳۶.
و مشکلاتی که در باب ازدواج علی یوسف (شاعر و روزنامه نگار مصری) پدیدار شد، [۲]
احمد شفیق، مُذَکِّراتی فی نصف قرن، ج۲، بخش ۲، ص۶۱، قاهره ۱۹۳۶.
و ماجراهای ۱۳۰۰ ش /۱۹۲۱ که به استقلال مصر انجامید [۳]
احمد شفیق، مُذَکِّراتی فی نصف قرن، ج۲، بخش ۲، ص ۲۷۵، قاهره ۱۹۳۶.
بخیت مطیعی عضو «الرابطة الشرقیة» نیز بود، اما در اعتراض به کوششی که برخی از اعضا به منظور الغای محاکمه علی عبدالرزاق مبذول می‌داشتند، در ۱۳۰۴ ش /۱۹۲۵ از آن انجمن کناره گرفت. [۴]
احمد شفیق، اَعمالی بعد مُذَکِّراتی، ج۱، ص۱۸۳ و بعد، قاهره ۱۹۴۱.
۲ - آثارکتاب عبدالرزاق تحت عنوان اسلام و اصولُ الحُکمْ را در اثر خود به نام حقیقة الاسلام و اصول الحکم [۵]
۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی)، ج۴ (۱۹۳۵)، ص۳۰.
بشدت مورد انتقاد قرار داد.
این کتاب، مانند برخی دیگر از آثار او با عناوین معنی داری نظیر المُرهَفات الیَمانیة فی عُنُقِ مَن قال بِبُطلانِ الوَقف علی الذُریة، [۶]
۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی)، ج۴ (۱۹۳۵)، ص۳۰.
ارشاد القاری ِ والسامع الی أنَّ الطلاق اذا لم یُضِفْ الی المرأَةِ غیرُ واقع، [۷]
۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی)، ج۴ (۱۹۳۵)، ص۳۰.
حُجّة الله علی خَلیقَته فی بیان حقیقة القرآن و حِکَم کتابته، [۸]
۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی)، ج۴ (۱۹۳۵)، ص۳۰.
درگیری و شرکت فکری فعالانه محمد بخیت را در مسائل مختلف آن روزگار، از جمله منازعات در ترجمه قرآن و وضع زنان و مبارزه با الغای « وقف بر اولاد »، نشان می‌دهد.
آثار دیگر او چون تنبیه العقول الانسانیة لما فی آیات القرآن من العلوم الکونیة والعمرانیة، [۹]
۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی)، ج۴ (۱۹۳۵)، ص۳۰.
توفیق الرحمن لتوفیقِ بینَ ما قاله علماءُ الهیئة و بین ما جاء فی احادیث الصحیحة و آیات القرآن، [۱۰]
۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی)، ج۴ (۱۹۳۵)، ص۳۰.
الجواب الشافی فی اباحةِ التصویر الفوتو غرافی، [۱۱]
الاسلام (مجله هفتگی چاپ قاهره)، ج ۴ (۱۹۳۵)، ص ۳۰، ۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی).
رسالةٌ فی احکام قراءة الفونوغراف، [۱۲]
۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی)، ج۴ (۱۹۳۵)، ص۳۰.
همه دلالت بر آن دارد که به مسائلی که از برخورد اسلام با دستاورد علوم و فنون غرب پدید می‌آمده توجه داشته است.
۳ - درگذشتمحمد بخیت در ۲۶ مهر ۱۳۱۴/۲۰ رجب ۱۳۵۴ وفات یافت. ۴ - فهرست منابع(۱) الاسلام (مجله هفتگی چاپ قاهره)، ج ۴ (۱۹۳۵)، ص ۳۰، ۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی). (۲) الیاس زخورا، مرآة العصر فی تاریخ و رسوم اکابر الرجال بمصر، قاهره ۱۹۱۶، ج ۲، ص ۴۶۷. (۳) سلیمان زیاتی، کنزالجوهر فی تاریخ الازهر، قاهره (بی تا)، ص ۱۷۲ به بعد. (۴) احمد شفیق، اَعمالی بعد مُذَکِّراتی، قاهره ۱۹۴۱. (۵) احمد شفیق، مُذَکِّراتی فی نصف قرن، قاهره ۱۹۳۶. (۶) زکی فهمی، صفوة العصر فی تاریخ و رسوم مشاهیر رجال مصر، قاهره ۱۳۲۶/۱۹۰۶، ص ۵۰۱ به بعد. ۵ - پانویس
۶ - منابعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بَخیت المُطِیعی حنفی»، شماره۶۷۵. |