شهادت سوم در اذانشهادت سوم در اذان یکی از موضوعاتی است که مورد بحث بین شیعه و اهل سنت است و در اینکه جزو اذان است یا نه مورد بحث است. ۱ - معنای شهادت سومشهادت سوم به شهادت ،به ولایت امیر مؤمنان، علی علیه السّلام در اذان و اقامه گفته می شود. ۲ - محل بحث شهادت سوم در فقهاز عنوان یاد شده به معناى اول در باب صلات سخن گفته‌اند. ۳ - حکم و کیفیت اذان و اقامهامام خمینی در کتاب تحریرالوسیله در این باره می‌فرماید: اذان و اقامه برای نمازهای پنج‌گانه – ادا باشد یا قضا، در حضر باشد یا در سفر، در سلامتی باشد یا در بیماری، برای کسی که نماز جماعت می‌خواند یا فرادا، برای مردان و زنان - بدون اشکال مستحب مؤکد است، حتی بعضی (از فقها) آن دو را واجب دانسته‌اند و اقوی آن است که آن دو درهرحال؛ مستحب می‌باشند هرچند ترک اذان و اقامه موجب محرومیّت از ثواب فراوانی است. [۱]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۶۱، کتاب الصلاة، المقدمة الخامسة فی الاذان و الاقامة، مسالة۱.
اذان هجده جمله است: «اللَّهُ اکْبَرُ» چهار مرتبه «اشْهَدُ انْ لا الهَ الَّا اللَّهُ، اشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه، حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ، حَیَّ عَلَی الْفَلاحِ، حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ، اللَّهُ اکْبَرُ، لا الهَ الَّا اللَّهُ» هر یک دو مرتبه؛ و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللَّهُ اکْبَرُ از اول اذان و یک مرتبه لا الهَ الَّا اللَّهُ از آخر آن کم می‌شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خَیْرِ الْعَمَلِ باید دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلوةُ اضافه نمود. «اشْهَدُ انَّ عَلِیّاً وَلِیُّ اللَّهِ» جزء اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از «اشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ» به قصد قربت گفته شود. «اللَّهُ اکْبَرُ» یعنی خدای تعالی بزرگ‌تر از آن است که او را وصف کنند. «اشْهَدُ انْ لا الهَ الَّا اللَّهُ» یعنی شهادت می‌دهم که غیر خدایی که یکتا و بی‌همتا است خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. «اشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه» یعنی شهادت می‌دهم که حضرت محمد بن عبداللَّه (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پیغمبر و فرستاده خداست. «اشْهَدُ انَّ عَلِیّاً امیرُالمُؤْمنینَ وَلِیُّ اللَّهِ» یعنی شهادت می‌دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام امیرالمؤمنین و ولیّ خدا بر همه خلق است. «حَیَّ عَلَی الصّلاة» یعنی بشتاب برای نماز. «حَیَّ عَلَی الْفَلاحِ» یعنی بشتاب برای رستگاری. «حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ» یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. «قَدْ قامَتِ الصّلاة» یعنی به تحقیق نماز برپا شد. «لا الهَ الَّا اللَّهُ» یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی‌همتا است. ۴ - نظر فقها درباره شهادت به ولایت در اذانبه قول مشهور فقها، شهادت به ولایت امیر مؤمنان و دیگر پیشوایان معصوم علیهم السّلام، جزء اذان و اقامه نیست؛ لیکن بعد از شهادت به رسالت پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله مستحب است. [۶]
مستند العروة(الصلاة) ج۲، ص۲۸۶-۲۸۸.
[۷]
الأنوار الإلهیة، ص۱۱۰-۱۱۱.
۵ - پانویس
۶ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۷۵۴. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |