شرح نبراس الهدی و ارجوزة فی الفقه (کتاب)ارجوزة فی الفقه تألیف، ملا هادی سبزواری قدس سره است. او در این کتاب اسرار احکام شرعی را به صورت منظوم آورده و در کتاب دیگری به شرح و توضیح این اشعار پرداخته است. ۱ - معرفی اجمالیگرچه نوشتن این گونه کتابهای منظوم در آن زمان و زمانهای قبل از آن مرسوم و معمول بود لیکن بدون شک این منظومه نوع و وزن شعر خود را از منظومه (الدرة النجفیة) علامه بحر العلوم (قده) نظم و ترتیب مسائل فقهی اش را از متن و شرح (لمعه) شهیدین و کیفیت ذکر اسرار را از کتاب (المجلی) ابن ابی جمهور احسائی (که مشتمل بر اسرار حج است) اقتباس نموده. ۲ - ویژگیهای این کتاب۱- اولین ویژگی این کتاب رعایت ایجاز و اختصار است به طوری که فقط مسائل اولیه و معروف ابواب نماز و روزه و زکات و حج از ابواب عبادی و باب نکاح از ابواب معاملات در آن آورده شده است. ۲- ویژگی دیگر این کتاب التزام و تعهد نویسنده آن نسبت به حفظ ظواهر احکام شرع و اجتناب از نگاه تک بعدی و صرفا باطنی به مسائل می‌باشد. ۳- سومین ویژگی این کتاب این است که مولف گرانقدر آن در باب زکات و ذکر اسرار آن بیش از حد از علم حروف و مناسبات حرفیه و عددیه استفاده نموده. ۴- ویژگی چهارم این که در توجیه اسرار به جای استدلالهای برهانی بیشتر از مطالب ذوقی و احساسی استفاده شده و توجیه مولف هم در بکارگیری این روش این است که اسرار مذکور در این کتاب تمام کلام یا به عبارتی ختم کلام در این زمینه نیست بلکه اشاراتی است برای اهل الهام و اشراق. ۵- ویژگی پنجم: منظم بودن متن خود بخود و بطور طبیعی تعقید و تکلف نوشتار را بهمراه داشته و به همین دلیل ناظم خود با نگاشتن شرحی بر این اشعار مقصود و مراد خویش از آنها را بیان نموده. ۶- آخرین سخن اینکه در این کتاب باطن مسائل فقهی را (سر) هر یک از ابواب فقهی را (محفل) و هر یک از عناوین فقهی را (نبراس) نام نهاده‌اند. ۳ - منبعنرم افزار مجموعه جامع فقه اهل البیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور). |