رسالة فی الخراج (کتاب)رسالة فی الخراج (الرسالة الاولی) تالیف شیخ احمد بن محمد اردبیلی ، معروف به مقدس اردبیلی (م ۹۹۳ ق) است. ۱ - معرفی اجمالیدر این کتاب دلائلی از قرآن و سنت و اقوال فقهاء در تحریم گرفتن خراج گردآوری شده است و در آن نظر شیخ ابراهیم قطیفی تایید و نظر محقق کرکی مبنی بر حلیت خراج رد شده است. ۲ - سبک تالیفکتاب با عبارت «ان الخراج لا یخلو عن شبهة» آغاز کرده است و به سبک فقه استدلالی و مختصر تالیف شده است. مؤلف اراضی مفتوحة العنوة را متعلق به همۀ مسلمین می‌داند و خمس آن را از آن جهت که این زمین‌ها غنیمت است تحت تصرف امام معصوم -علیه‌السّلام - می‌داند. ولی زمین‌های شام ، خراسان ، کرمان ، خوزستان ، همدان و قزوین و حوالی آنها را زمین‌های مفتوحة العنوة نمی‌داند. با استشهاد به کلام شیخ زین الدین شهید ثانی (م ۹۶۶ ق) در مسالک الافهام و سی د عمید الدین بن عبد الحمید در شرح النافع محقق حلی و کلمات شیخ ابراهیم قطیفی و غیر آنها خراج گرفتن از آن زمین‌ها را حلال نمی‌داند. ۳ - نسخه هانسخۀ خطی که در چاپ کتاب از آن استفاده شده مربوط به سال ۱۳۱۳ ق است و نگارندۀ آن مشخص نیست. ۴ - تاریخ انتشاراین کتاب در سال‌های ۱۳۱۵ ق و ۱۴۰۲ ق همراه با رساله خراجیه محقق کرکی و رد فاضل قطیفی در ضمن مجموعه‌ای به نام کلمات المحققین چاپ شده است. (ذ/ ۱۸، ص ۱۱۸). همچنین در سال ۱۳۱۸ با کفایة الاصول آخوند خراسانی نیز چاپ شده است [۱]
ریحانة الادب، ج۵، ص ۳۶۹
. کتاب موجود در سال ۱۴۱۳ ق توسط موسسۀ نشر اسلامی تابع جامعۀ مدرسین چاپ شده است. ۵ - تاریخ تالیفاین کتاب بین سال‌های ۹۴۰ تا ۹۷۰ ق تالیف شده است. [۶]
ریحانة الادب ، ج ۵، ص ۳۶۹
[۷]
نقد الرجال ۲۹.
[۸]
اعیان الشیعة ، ج ۳، ص ۸۰.
[۹]
لؤلؤ البحرین ۱۴۸.
[۱۰]
ریاض العلماء ، ج ۱، ص ۵۷.
۶ - پانویس
۷ - منبعنرم افزار جامع فقه اهل بیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور). اعیان الشیعة ، ج ۳، ص ۸۰. span class= رده‌های این صفحه : کتاب شناسی
|