حوزه علمیه نورآباد ممسنیشهرستان نورآباد ممسنی در شمال غربی استان فارس و غرب رشته کوه زاگرس واقع شده است. ظهور شیعه در این شهر به قرن دوم بازمی‌گردد اما اولین سرچشمه‌های حوزه علمیه در این شهر به حدود قرن دهم برمی‌گردد که در دوره قاجار و پهلوی رو به افول گذاشت اما با ظهور انقلاب اسلامی ایران جانی دوباره به پیکر حوزه علمیه آن دمیده شد. ۱ - ظهور تشیعظهور تشیع در ممسنی به قرن دوم هجری می‌رسد که با مهاجرت سادات به منطقه رشد کرده است. چنانکه در قرن چهارم حاکم ممسنی «ابوطالب زید بن علی نوبندگانی»، «علی عضدالدوله دیلمی» را پس از تصرف اصفهان، برای لشکرکشی به شیراز و استقرار حکومت شیعی تشویق می‌کند. [۱]
الهامی، داوود، آل‌بویه نخستین سلسله قدرتمند شیعه، ص۹۵.
[۲]
الهامی، داوود، آل‌بویه نخستین سلسله قدرتمند شیعه، ص۹۷.
۲ - از قرن چهارم تا دهماز قرن چهارم تا دهم هر چند ممکن است عالمان شیعی در این دیار زیسته باشند لیکن حوزه علمیه‌ای وجود نداشته است. در قرن دهم با نام عالمی چون «محمودحسین طباطبایی شولستانی» رو به رو هستیم که کتابی به نام «قبله خراسان» تالیف و به سلطان سلیم میرزا فرزند شاه طهماسب صفوی اهدا کرده است. [۳]
الهامی، داوود، آل‌بویه نخستین سلسله قدرتمند شیعه، ص۱۰۷-۱۰۸.
۳ - عالمان ممسنیدیگر عالمان این دیار به ترتیب زیر است: ۱. عبدالله شولستانی (قرن یازدهم) ۲. محمد شولستانی فرزند نعمت الله، که در نجف ساکن شده است. (زنده به سال ۱۰۱۱. ق). ۳. ابراهیم شولستانی فرزند قاسم (زنده به سال ۱۰۸۲. ق) ۴. محمد جعفر شولستانی فرزند احمد حسینی (زنده به سال ۱۰۷۴. ق) ۵. محمدهادی شولستانی، فقیه و محدث، ساکن شیراز (متوفی ۱۰۹۸. ق) ۶. محمد علم الهدی، فرزند میرنظام الدین شاه محمود بن محمد شولستانی ۷. اسماعیل شولستانی، (زنده به سال ۱۰۷۱. ق) ۸. علامه سیدشرف‌الدین علی بن حجة‌الله شولستانی (زنده به سال ۱۰۵۷. ق) ۹. امیرعلی‌رضا شولستانی، فرزند علامه شولستانی ۱۰. علامه سیدابوطالب شولستانی، از مدرسان حوزه علمیه فهلیان ۱۱. سیدمحمود شولستانی اول، نام اصلی او میرنظام‌الدین فرزند محمد حسینی است. (زنده به سال ۱۰۰۰. ق) ۱۲. سیدمحمود شولستانی دوم (زنده به سال ۱۰۵۰. ق) ۱۳. محمدرضا شولستانی، وی استاد محمدمهدی فتونی عاملی است. (متوفی ۱۱۸۳. ق) که از علامه مجلسی (۱۰۳۷ـ۱۱۱۰. ق) روایت می‌کند. ۱۴. محمدهادی شولستانی، فرزند حاج محمدجعفر ۱۵. محمد بن حسن شولستانی (زنده به سال ۱۰۹۴. ق) ۱۶. سلام‌الله شولستانی ۱۷. زین‌العابدین شولستانی (زنده به سال ۱۱۰۴. ق) ۱۸. میرزا زین‌العابدین، وی از سوی کریم‌خان زند به مقام شیخ‌الاسلامی شولستان و ممسنی منصوب گردیده است. (زنده به سال ۱۱۷۳. ق). ۱۹. میرزا حسین شولستانی ۲۰. سیدمحمدجعفر طباطبایی شولستانی (زنده به سال ۱۱۱۳. ق) ۲۱. سیدعباس فهلیانی (قرن سیزدهم) ۲۲. سیدحسین طباطبایی (متوفی ۱۲۹۰. ق) ۲۳. سیدمحمدعلی طباطبایی کازرونی فهلیانی ۲۴. سیدعباس مجتهد کازرونی طباطبایی (متولد ۱۲۳۸. ق) ۲۵. سیدعلی کازرونی (۱۲۷۷ـ۱۳۴۳. ق) ۲۶. حضرت آیت‌الله سیدمحمد ابطحی حسینی فهلیانی (۱۲۵۸ـ۱۳۳۱. ش) [۴]
زارعی، محمد، سیمای ممسنی، ص۱۰۷ـ۱۲۵.
۴ - مرکز ممسنیممسنی در طی دوره‌های مختلف تاریخی، به جهت ناآرامی‌های منطقه، نقاط مختلفی را به عنوان مرکز، به خود دیده است. چنانکه پس از حمله مغول مرکزیت شولستان ممسنی به فهلیان منتقل شد و این مرکزیت تا سال ۱۳۴۱. ش ادامه داشت. در این منطقه مدرسه علمیه فهلیان نیز به فعالیت مشغول بود. ۵ - از افول تا ظهوردر دوره قاجار و پهلوی ایل ممسنی مورد کینه قرار گرفت و محرومیت روزافزون، منطقه را با کمبود عالم دینی رو به رو ساخت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۹. ش مدرسه علمیه امام جعفر صادق (علیه‌السّلام) به همت عالمانی چون حجت‌الاسلام ابراهیمی و حجت‌الاسلام سیدعبدالرسول موسوی تاسیس شد. این حوزه نو پا در دوران جنگ تحمیلی با اعزام مبلغ و رزمنده در جنگ حق علیه باطل حضور مستمر داشت که ده تن از طلاب مدرسه، شهید و جمعی از آنان به افتخار جانبازی نایل آمدند. [۵]
زارعی، محمد، سیمای ممسنی، ص۸۸ـ۸۹.
از ماندگارترین رویدادها، خاطره تبعید و حضور آیت‌الله سیداسدالله مدنی به نورآباد است که از خرم‌آباد به این منطقه تبعید و نورآباد را به نور الهی آراست. وی در طی اقامت در نورآباد با فرقه ضاله بهائیت به مبارزه برخاست و مردم منطقه را با رهبری انقلاب و فرهنگ جهاد آشنا ساخت. ۶ - پانویس
۷ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حوزه علمیه نورآباد ممسنی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۸/۱۶. |