حلم ابراهیم (قرآن)حلم به معنای نگهداری نفس و طبع از هیجان غضب است، و به معنای عقل نیز آمده است، در قرآن کریم ، واژه حلم به‌کار نرفته، اما از مشتقات آن، حلیم ، پانزده بار آمده است، در قرآن کریم، هم خدا و هم انسان‌ها با صفت حلیم مدح شده‌اند، در یازده آیه ، این صفت به خدا نسبت داده شده است و در بقیه آیات به پیامبران الهی ، یعنی حضرت ابراهیم ، فرزند ابراهیم (علیهما‌السلام) که خدا فرمان به ذبح او داده بود و حضرت شعیب . ۱ - ابراهیم حلیمابراهیم (علیه‌السلام)، از حلم و بردباری برخوردار بودند: «... ان ابرهیم لاوه حلیم؛ ...چرا که ابراهیم مهربان و بردبار بود.» این جمله ممکن است دلیلی برای وعده ابراهیم به آزر در زمینه استغفار بوده، باشد، زیرا حلم و بردباری از یک سو، و اواه بودن او که طبق بعضی از تفاسیر به معنی رحیم بودن است از سوی دیگر، ایجاب می‌کرد که حد اکثر تلاش و کوشش را برای هدایت آزر انجام دهد، اگر چه از طریق وعده استغفار و طلب آمرزش از گذشته او باشد. «ان ابرهیم لحلیم...؛ چرا که ابراهیم، بردبار...بود.» ۲ - آثار حلم ابراهیمبردباری ابراهیم علیه السلام، برانگیزنده او به شفاعت ، درباره قوم لوط بود: «... یجـدلنا فی قوم لوط• ان ابرهیم لحلیم...؛... با ما، درباره قوم لوط مجادله می‌کرد• چرا که ابراهیم، بردبار ... بود.» ۲.۱ - مجادله ابراهیمحلیم به آن کسی گفته می‌شود که در عقوبت دشمن و انتقام گرفتن عجله نمیکند، و این آیه زمینه تعلیل آیه قبلی را دارد و می‌خواهد بیان کند که چرا ابراهیم (علیه‌السّلام) درباره قوم لوط مجادله کرد و در این جمله مدحی بلیغ از ابراهیم (علیه‌السلام) شده، چون می‌فرماید: آن جناب بدین جهت درباره آن قوم مجادله کرد که پیغمبری حلیم و پر حوصله بود و در نزول عذاب بر مردم ستمکار عجله نمی‌کرد، امیدوار بود که توفیق الهی شامل حال آنان شده، اصلاح شوند و به استقامت بگرایند. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حلم ابراهیم». |