حسین بن محمد دیار بکریحسین بن محمد بن حسن دیار بکری از مورخان قرن دهم هجری است. ۱ - درگذشتوی قاضی مکه بوده و در سال وفات وی اختلاف است. بیشتر برآنند که وی در سال ۹۶۶ درگذشته اما نوشته در تاریخ اوست که اشاره به وفات سلطان سلیم دوم در سال ۹۸۲ دارد. ۲ - آثاروی کتابی در مناسک حج و کتابی هم در تعیین مساحت کعبه و مسجدالحرام دارد که خودش آن‌را اندازه گرفته است. ۲.۱ - کتاب الخمیستاریخ مهم وی کتاب الخمیس فی احوال الانفس النفیس مشهور به تاریخ خمیس است. این اثر در دو مجلد رحلی با حروف ریز توسط انتشارات دارصادر بیروت به چاپ رسیده است. ۲.۱.۱ - محتوای کتاباین کتاب سه مقدمه دارد. نخست در شناخت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، دوم در تاریخ جهان از آفرینش تا انبیاء، سوم در شرح حال پدر پیامبر و ازدواج با آمنه. ۲.۱.۲ - ارکان کتابرکن نخست کتاب از تولد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تا مبعث است. رکن دوم از بعثت تا هجرت. و رکن سوم از بعثت تا رحلت. پس از آن خاتمه کتاب در دو فصل است. فصل نخست در ذکر مسائل متفرقه سیره، فصل دوم در تاریخ خلفا و ملوک پس از رحلت تا امویان و عباسیان و فاطمیان و ملوک کرد و ممالیک و عثمانیان تا زمان سلطان مراد سوم. ارزش تاریخی الخمیس به بخش سیره آن است ک حجم عمده کتاب (بیش از یک مجلد و نیم) در همان بخش است. وی موارد فراوانی را در این بخش فراهم آورده و کوشیده تا میان نقل‌های مختلف، نقادی و ارزیابی و در مواردی وجه جمعی هم بیاید. ۳ - عناوین مرتبطعلمای قرن دهم. ۴ - منبعسایت علما و عرفا، برگرفته از مقاله «حسین بن محمد دیار بکری»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۲/۲۰. |