جدل احسنجدل احسن یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای جدل تشکیل‌شده از مشهورات عمومی یا آرای محموده است. ۱ - توضیح اصطلاحجدل بر دو قسم است: احسن و غیر احسن. «جدل احسن» آن است که مقدمات آن از مشهورات عمومی (آرای محموده) تشکیل شود. «آرای محموده»، عقاید مشهوری است که از لحاظ مصلحت عموم، پسندیده و نیکوست. برخی دیگر از منطقیان در تعریف جدل احسن آورده‌اند: «جدل احسن آن است که برای الزام مردم فاسد العقیده و منکر حقیقت باشد و جدل غیر احسن یا مذموم آن است که برای پا برجا نمودن باطل و پامال کردن حقیقتی به عمل آید». [۲]
گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۷۰-۱۷۱.
۲ - نکتهگفته شده است که مراد از آیه شریفه «جادلهم بالتی هی احسن؛ با حکمت و اندرز نيكو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشى كه نيكوتر است، استدلال و مناظره كن!...» نیز همین قسم است؛ ولی ظاهر برخی از روایات اهل بیت (علیهم‌السّلام) آن است که مراد از جدال در آیه یاد شده، جدل اصطلاحی نیست و منظور از جدال احسن در اصطلاح قرآن، برهان یا جدل احسن و یا هر قیاسی است که باعث تقویت استدلالی و علمی مسلمانان باشد. ۳ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • گرامی، محمدعلی، منطق مقارن. • سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة. • مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه. ۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «جدل احسن»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۲/۱۳. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی | منطق
|