جاودانگی بهشت (قرآن)خداوند در قرآن به جاودانگی بهشت مهمترین ویژگی آن است، طی آیات بسیاری تصریح می‌کند. ۱ - دائمی بودن بهشتخداوند بهشت را محلی همیشگی و جاودان قرار داده است. مثل الجنة التی وعد المتقون تجری من تحتها الانهـر اکلها دائم وظـلها.. توصیف بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده، (این است که) نهرهای آب از زیر درختانش جاری است، میوه آن همیشگی، و سایه اش دائمی است این سرانجام کسانی است که پرهیزگاری پیشه کردند و سرانجام کافران، آتش است! نه همچون میوه‌های این جهان که فصلی است و هر کدام در فصل خاصی آشکار می‌شود بلکه گاهی بر اثر آفت و بلا ممکن است در یک سال اصلا نباشد، اما میوه‌های بهشتی نه آفتی دارد، و نه فصلی و موسمی است، بلکه همچون ایمان مؤمنان راستین دائم و پابرجا است. قل اذلک خیر‌ام جنة الخلد التی وعد المتقون کانت لهم جزاء و مصیرا. (ای پیامبر! ) بگو: «آیا این بهتر است یا بهشت جاویدانی که به پرهیزگاران وعده داده شده؟! بهشتی که پاداش اعمال آنها، و قرارگاهشان است.» اضافه جنت به خلد که به معنای جاودان است برای این است که دلالت کند بر اینکه بهشت مزبور فی نفسه و به خودی خود جاودانه و فنا ناپذیر است، هم چنان که کلمه" خالدین" در آیه بعدی، برای این آمده که دلالت کند بر اینکه اهل این بهشت در آن جاودانند، و فنا به ایشان راه ندارد. الذی احلنا دار المقامة من فضله لایمسنا فیها نصب ولایمسنا فیها لغوب. همان کسی که با فضل خود ما را در این سرای اقامت (جاویدان) جای داد که نه در آن رنجی به ما می‌رسد و نه سستی و واماندگی ۱.۱ - مراد از دار المقامهکلمه" مقامة" به معنای اقامه است، و" دار المقامه" آن منزلی است که کسی از آن بیرون نمی‌رود و از آنجا به جای دیگر کوچ نمی‌کند. و کلمه" نصب" به فتحه نون و صاد- به معنای تعب و مشقت است. و کلمه"لغوب"- به ضمه لام- به معنای خستگی و تعب در طلب معاش و غیر آن است. و معنایش این است که: " آن خدایی که ما را به فضل خودش و بدون اینکه استحقاقی داشته باشیم در خانه جاودانه داخل کرد، بهشتی که نه در آن مشقتی هست و نه تعبی، و نه ما در آنجا در طلب آنچه می‌خواهیم دچار خستگی و کندی می‌شویم، چون هر چه بخواهیم در آن هست جنـت عدن... • ان هـذا لرزقنا ما له من نفاد. این روزی ما است که هرگز آن را پایانی نیست • این روزی ما است که هرگز آن را پایانی نیست. ۱.۲ - مراد از نفادکلمه" نفاد" به معنای فنا ، و قطع شدن جیره است و برای تاکید بر جاودانگی این مواهب می‌افزاید" این رزق و روزی ماست، عطائی است که هرگز پایان نمی‌گیرد و فنایی برای آن متصور نیست بنا بر این غم زوال و نابودی که همچون سایه شومی بر نعمتهای این جهان افتاده در آنجا وجود ندارد، و از برکت خزائن پربار الهی پیوسته مدد می‌گیرد و محدودیتی برای آن نیست، و حتی کاستی در آن ظاهر نمی‌شود، چون اراده خدا بر آن تعلق گرفته. ۱.۳ - رابطه جاودانگی با عدالت الهیسؤال : با آنکه عمر و اعمال نیک و بد انسان در دنیا محدود است، چرا کیفر و پاداش قیامت نامحدود است که قرآن می‌فرماید: دوزخیان و بهشتیان جاودانه در آتش یا بهشت خواهند بود. پاسخ: اولا جاودانگی در بهشت، از باب لطف خداوند است و منافاتی با عدل ندارد. ثانیا جاودانگی در دوزخ برای همه دوزخیان نیست بلکه بسیاری از مجرمان پس از دیدن کیفر اعمالشان و پاک شدن از گناه، وارد بهشت می‌شوند. ثالثا مدت کیفر بستگی به میزان سبکی یا سنگینی جرم دارد، نه زمان انجام جرم. چه بسا کسی که در یک لحظه اقدام به قتل کسی کرده و حتی موفق نشده، اما دادگاه برای او حبس ابد مقرر می‌کند. آیا مجازات کبریت زدن به یک بشکه بنزین یا یک کشتی بنزین یکسان است؟ آری، آن که تمام عمر نافرمانی خالق هستی و خدای بزرگ را کرده است، برای همیشه در عذاب خواهد بود. [۱۱]
تفسير نور، ج۱۰، ص: ۲۰۵
۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۵۲۲، برگرفته از مقاله «جاودانگی بهشت» |