تفسیر ابوالفضل دیلمیتفسیر ابوالفضل دیلمی اثر شیخ ابوالفضل (م ح ۸۰۰ ق) فرزند بهاءالدین یوسف دیلمی مرقانی، از علمای تفسیر می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالی تفسیرتفسیر مورد بحث در دو مجلد بزرگ قرار دارد و مفسر پس از ذکر چند آیه از قرآن کریم به تفسیر و تاویل آیات مذکور می‌پردازد و هنگام تفسیر آیه انما ولیکم اللّه تصریح به امامت و ولایت الهی حضرت علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام) کرده و مساله انفاق انگشتری را در حال رکوع توسط امام (علیه‌السّلام) نقل می‌نماید و نیز حدیث تفسیر الصادقین در خصوص حضرت علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام) و شیعیان او را. سپس حکم به ایمان ابوطالب داده است که وی با ایمان بر اسلام وفات یافت و همچنین از حضرت امام جعفر الصادق (علیه‌السّلام) روایات بسیاری نقل کرده است و هنگام ذکر نام حضرت علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام) از وی بعنوان امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) اسم می‌برد. و نـیـز در اول سوره مریم به حدیث نحن معاشر الانبیاء لا نورث اشاره کرده و می‌گوید این تهمت و افترائی است جهت غصب فدک و مقصود از یرثنی و یرث من آل یعقوب ارث مال است نه ارث علم. سپس به ارث عایشه که پیراهن و نعلین حضرت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به ارث برد اشاره کرده است. و بعد خطبه حضرت زهراء (سلام‌الله‌علیها) را یاد کرده است. ۲ - منابع کتاباز مـنابع این تفسیر، تفسیر طبرسی و تفسیر زمخشری و تفسیر الامام الناصر للحق و درة الغواص حریری و کشف المشکلات است. ۳ - نسخه موجودنـسـخـه کهن این اثر در دو جلد و از کتب خطی کتابخانه سید جواد عاملی (م ۱۲۲۶ ق) صاحب کتاب مفتاح الکرامه در نجف اشرف است. ۴ - نام کتابمـصـنـف از بـرای تـفـسـیـر خود نامگذاری نکرده است و در پایان آن آمده انه تفسیر کتاب اللّه المتضمن بحقایقه و دقایقه تولی جمعه الفقیر المحتاج الی رحمة مولاه ابوالفضل بن شهر دویر بن یوسف. [۳]
حسینی اشکوری، سیداحمد، مؤلفات الزیدیة، ج۱، ص۳۰۷.
[۴]
الحلو، عامر، معجم الدراسات القرآنیة، ص۹۴.
[۵]
شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۱۱۲.
۵ - پانویس
۶ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۵/۵. |