تجاوز (فقه)تجاوزبه معنی گذشتن از حد در ابواب مختلف فقه آمده است. ۱ - تعابیری از لفظ تجاوزاگر گذشتن از حد نسبت به دیگران باشد از آن به تعدی و ظلم تعبیر مىشود. چنانکه از تجاوز نسبت به افعال انسان در ارتباط با خودش به افراط ، اسراف و تبذیر تعبیر مىشود. این عنوان به مناسبت در بابهایى نظیر طهارت، صلات، صوم، حج، جهاد و دیات به کار رفته است. ۲ - تجاوز در باب طهارتاگر خون دیدن زن از ده روز تجاوز کند، مازاد بر ده روز حکم حیض ندارد، بلکه استحاضه بوده و محکوم به احکام آن است . اگر نجاست مخرج غائط از حد معمول تجاوز کند، با سنگ و پارچه و مانند آن پاک نمىشود بلکه تنها با آب پاک مىگردد . [۴]
العروة الوثقى ج۱، ص ۱۷۲.
به نظر مشهور در شستن دستها و صورت در وضو، تجاوز از دو بار، بدعت و حرام است.
۳ - تجاوز در باب حجبراى کسى که قصد ورود به مکه را دارد تجاوز از میقات جز در موارد استثنا شده، بدون احرام جایز نیست. [۶]
مناسک حج -امام خمینى-ص ۵۹.
۴ - تجاوز در باب جهاددر نهی از منکر تجاوز از حد نیاز در توسل به زور حرام است ۵ - تجاوز در باب دیاتدیه قتل برده- اعم از غلام و کنیز- تا زمانى که از مقدار دیه انسان آزاد فراتر نرفته، قیمت آن است و در صورت تجاوز از مقدار دیه حر، دیه آن به اندازه دیه فرد آزاد خواهد بود ۶ - قاعده تجاوزاگر مکلف در به جا آوردن جزئی از عبادت پس از تجاوز از محل آن شک کند- مثلا در نماز پس از به جا آوردن سجده شک کند رکوع را گزارده یا نه- براساس قاعده تجاوز از محل، نباید به شک خود اعتنا کند و بر این شک هیچ اثرى مترتّب نیست. ملاک قاعده تجاوز، شک در اتیان جزء است نه شک در صحت با احراز وجود آن. ۷ - پانویس
۸ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص ۳۵۴. |