زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

بیان التنزیل (ابن شهرآشوب)




بیان التنزیل از رشـیـدالـدیـن ابوعبداللّه محمد (۴۸۹ - ۵۸۸ ق) فرزند علی بن شهر آشوب سروی مازندرانی مـعـروف بـه ابن شهر آشوب در شهر ساری از توابع مازندران متولد شد و در حلب وفات یافت، از اعاظم علمای شیعه و از طرق اجازات می‌باشد.
[۱] جعفری، محمدمهدی، دایرة المعارف تشیع، ج۱، ص۳۳۷.



۱ - معرفی اجمالی تفسیر


تفسیر مورد بحث در شأن نزول آیات قرآن کریم است و از هر سوره بعضی از آیات آن را به شیوه‌ای پر فایده تفسیر کرده است.
نسخه‌ای از آن نزد علامه مجلسی (م ۱۱۱۱ ق) بوده و از آن در بحارالانوار قسم تفسیر نقل نموده اسـت و می‌گوید که این تفسیر علی رغم صغیرالحجم بودن کثیرالفوائد است و مطالب نادری را دارا می‌باشد. همین معنی را صاحب کشف الحجب و آقابزرگ تهرانی در الذریعة نقل کرده‌اند.

۲ - تفاسیر دیگر مفسر


از ابـن شـهر آشوب دو تفسیر دیگر نام برده‌اند:
۱) تاویل متشابهات القرآن، که آن را به نام متشابه الـقرآن و یا متشابه القرآن و ما اختلف العلماء فیه من الایات نیز ذکر کرده‌اند تفسیری است در نوع خـود کـم نظیر و به بیان آن عده از آیات متشابهات که مفسران و علماء در تفسیر و یا در حکم آیه اختلاف کرده‌اند پرداخته است. ایـن کـتـاب به چند باب و چند فصل تقسیم گردیده که عناوین توحید و عدل و نبوت و امامت و مـفـردات از معاد و اصول فقه و احکام فقها در خصوص آیات و بالاخره باب نوادر مورد بحث قرار گرفته است. این تفسیر در ۱۳۲۸ ق در تهران به چاپ رسیده است.
۲) الاسـبـاب الـنزول علی مذهب آل الرسول، ابن شهر آشوب از این تفسیر خود در مقدمه تفسیر دیگرش (متشابهات القرآن) نام برده و آن دو را برای درک علوم قرآن در کنار هم قرار داده است ولی از این تفسیر فعلا نسخه‌ای موجود نیست. کشف الحجب و الاسـتـار.
[۲] امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۱۷.    
[۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۹.
[۴] شیخ حرعاملی، محمدبن حسن، امل الامل، ج۲، ص۲۸۵.    
[۵] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۸۱.    
[۶] صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعة، ص۲۷۲.
[۷] اردبیلی، محمدبن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۱۵۵.
[۸] خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۲۹۰.
[۹] افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء، ج۵، ص۱۲۴.    
[۱۰] داودی، محمدبن علی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۱۹۹.    
[۱۱] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات المفسرین، ص۱۱۰.    
[۱۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة، ج۳، ص۱۷۷.    
[۱۳] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷.
[۱۴] ابن حجرعسقلانی، احمدبن علی، لسان المیزان، ج۵، ص۳۱۰.    
[۱۵] ابن شهرآشوب، محمدبن علی، مقدمه معالم العلماء، ص۳.    
[۱۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۱۸.    
[۱۷] شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۹۸.
[۱۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الثقات العیون فی سادس القرون، ج۲، ص۲۷۳.    


۳ - پانویس

 
۱. ↑ جعفری، محمدمهدی، دایرة المعارف تشیع، ج۱، ص۳۳۷.
۲. ↑ امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۱۷.    
۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۷۹.
۴. ↑ شیخ حرعاملی، محمدبن حسن، امل الامل، ج۲، ص۲۸۵.    
۵. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۱۸۱.    
۶. ↑ صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعة، ص۲۷۲.
۷. ↑ اردبیلی، محمدبن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۱۵۵.
۸. ↑ خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، ج۶، ص۲۹۰.
۹. ↑ افندی، عبدالله بن عیسی، ریاض العلماء، ج۵، ص۱۲۴.    
۱۰. ↑ داودی، محمدبن علی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۱۹۹.    
۱۱. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات المفسرین، ص۱۱۰.    
۱۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة، ج۳، ص۱۷۷.    
۱۳. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷.
۱۴. ↑ ابن حجرعسقلانی، احمدبن علی، لسان المیزان، ج۵، ص۳۱۰.    
۱۵. ↑ ابن شهرآشوب، محمدبن علی، مقدمه معالم العلماء، ص۳.    
۱۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۴، ص۱۱۸.    
۱۷. ↑ شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۹۸.
۱۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الثقات العیون فی سادس القرون، ج۲، ص۲۷۳.    


۴ - منبع

سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن ششم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۲۳.    


رده‌های این صفحه : تفسیرهای شیعه قرن 6 (قمری) | کتاب شناسی تفسیر




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.