بهره‌مندی از حسنه آخرتی (قرآن)زمینه‌های بهره‌مندی از حسنه آخرتی با توجه به آیات قرآن عبارتند از: ۱ - احساناحسان و نيكى در دنیا، سبب بهره‌مندى از حسنه (بهشت) در آخرت: «وَ قِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قالُوا خَيْراً لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِينَ؛بگو: اى بندگان من كه ایمان آورده اید، از پروردگارتان پروا كنید؛ براى كسانى كه در این دنیا نیكى (اعتقادى و عملى) كرده اند، پاداشى نیكو (در دنیا و آخرت) است؛ و زمین خداوند فراخ است (اگر در محلى نتوانید دیندارى كنید به محلى دیگر هجرت نمایید) جز این نیست كه به شكیبایان پاداش شان بى شمار و بى حساب به نحو كامل داده مى شود.» ۲. «قُلْ يا عِبادِ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةٌ وَ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَةٌ إِنَّما يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ؛و به كسانى كه تقوا پیشه كرده اند گفته مى‌شود (گوینده جاسوسان كفّارند):پروردگارتان چه نازل كرده؟ گویند: (سراپا) خیر و نیكى را (احكام نیكو و پاداش نیكو را، آرى) براى كسانى كه نیكى كرده اند در این دنیا پاداشى نیك (زندگى پاكیزه و نیكو) است و به یقین خانه آخرت (برایشان) بهتر است و چه نیكوست خانه پرهیزكاران.» ۲ - ايمان به آياتایمان به آیات الهی، از زمينه‌هاى بهره‌مند شدن از حسنه و آسایش در آخرت: «وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ ... قالَ ... وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ ... وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ؛و در این دنیا براى ما نیكى (در زندگى و طاعت و عاقبت) مقرر دار و در آخرت نیز (نیكى در حساب و شفاعت و بهشت)، ... فرمود: ... و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است؛ پس به زودى مقرر می‌کنم آن را براى كسانى كه .. و كسانى كه به آیات و نشانه‌هاى ما مى‌گروند....» از آنجا كه جمله «قال ...» در پاسخ به درخواست حسنه از سوى موسی علیه‌السلام بيان شده، به دست مى‌آيد كه مقصود از رحمت، حسنه درخواست شده است. ۳ - پرداخت زكاتپرداخت زکات، از زمينه‌هاى رسيدن به حسنات آخرتى: «وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ ... وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ...؛و در این دنیا براى ما نیكى (در زندگى و طاعت و عاقبت) مقرر دار و در آخرت نیز (نیكى در حساب و شفاعت و بهشت)، ... و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است؛ پس به زودى مقرر می‌کنم آن را براى كسانى كه ... و زکات مى دهند....» ۴ - پيروى از حضرت محمّدپیروی از پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، از اسباب دستيابى به حسنه در آخرت: «وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ ... قالَ ... وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها ... • الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَ ...؛و در این دنیا براى ما نیكى (در زندگى و طاعت و عاقبت) مقرر دار و در آخرت نیز (نیكى در حساب و شفاعت و بهشت)، ... و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است؛ پس به زودى مقرر می‌کنم آن را ... همان كسانى كه از این فرستاده و پیامبر درس ناخوانده خط ننوشته، پیروى مى كنند....»» ۵ - تقواتقوا، زمينه‌ساز بهره‌مندى از حسنه آخرتى: ۱. «وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ ... وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ ...؛و در این دنیا براى ما نیكى (در زندگى و طاعت و عاقبت) مقرر دار و در آخرت نیز (نیكى در حساب و شفاعت و بهشت)، ... و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است؛ پس به زودى آن را براى كسانى كه تقوا مى ورزند مقرر مى‌دارم....» ۲. «وَ قِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ ... لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِينَ؛و به كسانى كه تقوا پیشه كرده‌اند گفته مى شود (گوینده جاسوسان كفّارند):پروردگارتان چه نازل كرده؟ ... براى كسانى كه نیكى كرده‌اند در این دنیا پاداشى نیك (زندگى پاكیزه و نیكو) است و به یقین خانه آخرت (برایشان) بهتر است و چه نیكوست خانه پرهیزكاران.» ۶ - توبهتوبه و بازگشت به سوى خدا، زمينه‌ساز دستيابى به حسنه آخرتى: «وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ ... وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ ...؛و در این دنیا براى ما نیكى (در زندگى و طاعت و عاقبت) مقرر دار و در آخرت نیز (نیكى در حساب و شفاعت و بهشت)، زیرا ما به سوى تو بازگشته‌ایم. ... و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است؛ پس به زودى آن را براى كسانى كه تقوا مى ورزند....» علامه طبرسی در تفسیر هدنا می نویسد: َیعنی ما بوسیله توبه، بسوى تو بازگشته‌ایم. ۷ - دعادعا براى نيل به حسنه آخرتى، زمينه‌ساز بهره‌مندى از آن: ۱. «وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنا آتِنا ... • وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً ... أُولئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِمَّا كَسَبُوا ...؛و برخى از آنان گویند: پروردگارا، به ما عطا کن ... و در آخرت نیكى عطا كن ... آنها هستند كه از دستاوردشان نصیبى خواهند داشت....» ۲. «وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ ... وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها ...؛و در این دنیا براى ما نیكى (در زندگى و طاعت و عاقبت) مقرر دار و در آخرت نیز (نیكى در حساب و شفاعت و بهشت)، ... و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است؛ پس به زودى مقرر می‌دارم....» «هدنا» از «هاد، يهود» در اصل به معناى رجوع است ومقصود اين است كه ما با توبه خود به سوى تو رجوع كرديم. ۸ - پانویس۹ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۰، ص۵۹۸، برگرفته از مقاله «بهره‌مندی از حسنه آخرتی». |