بتها در قیامت (قرآن)بنا به آیات قرآن، بتها در قیامت محشور می‌شوند. ۱ - حشر بتهابرانگيخته شدن بتها در قیامت: ۱. «وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ أَيْنَ شُرَكَآؤُكُمُ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ؛به ياد آور آن روز را كه همه آنها را محشور مى‌كنيم؛ سپس به مشركان مى‌گوييم: معبودهايتان، كه همتاى خدا مى‌پنداشتيد، كجايند؟!» چرا به يارى شما نمى‌آيند؟!» ۲. «وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَشُرَكَآؤُكُمْ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ؛به خاطر بياوريد روزى را كه همه آنها را جمع مى‌كنيم، سپس به مشركان مى‌گوييم: شما و معبودهايتان هر كدام در جاى خودتان باشيد. سپس آنها را براى حساب از هم جدا مى‌سازيم، و معبودهايشان به آنها مى‌گويند: شما هرگز ما را عبادت نمى‌كرديد!» ۳. «وَإِذَا رَأى الَّذِينَ أَشْرَكُواْ شُرَكَاءهُمْ قَالُواْ رَبَّنَا هَؤُلاء شُرَكَآؤُنَا الَّذِينَ كُنَّا نَدْعُوْ مِن دُونِكَ فَألْقَوْا إِلَيْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّكُمْ لَكَاذِبُونَ؛و هنگامى كه مشركان معبودهايى را كه همتاى خدا قرار دادند مى‌بينند، مى‌گويند: پروردگارا! اينها همتايانى هستند كه ما به جاى تو، آنها را مى‌خوانديم (و پرستش مى‌كرديم). در اين هنگام، معبودان به آنها مى‌گويند: شما دروغگو هستيد! (شما هوای نفس خود را پرستش مى‌كرديد.)» ۴. «وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ ...؛به خاطر بياور روزى را كه همه آنان و آنچه را كه غير از خدا مى‌پرستند جمع مى‌كند....» ۵. «... وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِن قِطْمِيرٍ • إِن تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ ...؛ ... و كسانى را كه جز او مى‌خوانيد و مى‌پرستيد مالك كوچكترين چيزى نيستند. اگر آنها را بخوانيد صداى شما را نمى‌شنوند، و اگر بشنوند به شما پاسخ نمى‌گويند؛ و روز قيامت، شرك و پرستش شما را منكر مى‌شوند....» ۶. «احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ؛در اين هنگام به فرشتگان دستور داده مى‌شود: ستمكاران و همرديفانشان و آنچه را مى‌پرستيدند، گرد آوريد.» ۲ - محرومیت از امداد الهیبتها محروم از امداد خداوند و ناتوان از امدادرسانی به بت‌پرستان در قيامت: «أَمْ لَهُمْ آلِهَةٌ تَمْنَعُهُم مِّن دُونِنَا لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَ أَنفُسِهِمْ وَلَا هُم مِّنَّا يُصْحَبُونَ؛آيا آنها غير از ما معبودانى دارند كه مى‌توانند از آنان دفاع كنند؟! اين خدايان ساختگى نه مى‌توانند خودشان را يارى دهند؛ و نه از ناحيه ما همراهى مى‌شوند.» طبق يک احتمال، «يصحبون» به معناى «ينصرون» است. ۳ - انکار بتهاانکار بتها، نسبت به پرستش بتها از جانب بت‌پرستان، در قيامت: ۱. «وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَشُرَكَآؤُكُمْ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ؛به خاطر بياوريد روزى را كه همه آنها را جمع مى‌كنيم، سپس به مشركان مى‌گوييم: شما و معبودهايتان هر كدام در جاى خودتان باشيد. سپس آنها را براى حساب از هم جدا مى‌سازيم، و معبودهايشان به آنها مى‌گويند: شما هرگز ما را عبادت نمى‌كرديد!» ۲. «وَإِذَا رَأى الَّذِينَ أَشْرَكُواْ شُرَكَاءهُمْ قَالُواْ رَبَّنَا هَؤُلاء شُرَكَآؤُنَا الَّذِينَ كُنَّا نَدْعُوْ مِن دُونِكَ فَألْقَوْا إِلَيْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّكُمْ لَكَاذِبُونَ؛و هنگامى كه مشركان معبودهايى را كه همتاى خدا قرار دادند مى‌بينند، مى‌گويند: پروردگارا! اينها همتايانى هستند كه ما به جاى تو، آنها را مى‌خوانديم (و پرستش مى‌كرديم). در اين هنگام، معبودان به آنها مى‌گويند: شما دروغگو هستيد! (شما هواى نفس خود را پرستش مى‌كرديد.)» ۳. «وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لِّيَكُونُوا لَهُمْ عِزًّا • كَلَّا سَيَكْفُرُونَ بِعِبَادَتِهِمْ وَيَكُونُونَ عَلَيْهِمْ ضِدًّا؛ و آنان غير از خدا، معبودانى رابراى خود برگزيدند تا مايه عزّتشان باشد. چه پندار خامى! هرگز چنين نيست! بزودى معبودهايشان منكر عبادت آنان خواهند شد؛ و بر ضدّ آنها گواهى مى‌دهند.» ۴. «... وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِن قِطْمِيرٍ • إِن تَدْعُوهُمْ لَا يَسْمَعُوا دُعَاءكُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَكُمْ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ ...؛ ... و كسانى را كه جز او مى‌خوانيد و مى‌پرستيد مالك كوچكترين چيزى نيستند. اگر آنها را بخوانيد صداى شما را نمى‌شنوند، و اگر بشنوند به شما پاسخ نمى‌گويند؛ و روز قيامت، شرک و پرستش شما را منكر مى‌شوند....» ۴ - ناتوان در امدادرسانیناتوانی بتها از يارى‌رسانى به مشرکان و دفاع از خود، در قيامت: «وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِلْغَاوِينَ • وَقِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ • مِن دُونِ اللَّهِ هَلْ يَنصُرُونَكُمْ أَوْ يَنتَصِرُونَ؛و دوزخ براى گمراهان آشكار مى‌گردد، و به آنان گفته مى‌شود: كجا هستند معبودانى كه آنها را پرستش مى‌كرديد، معبودهايى غير از خدا؟! آيا آنها شما را يارى مى‌كنند، يا كسى به يارى آنها مى‌آيد؟!» ۵ - ناتوانی در امداد به یکدیگرناتوانى بتها و بت‌پرستان از يارى يكديگر، در قيامت: «احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ • مَا لَكُمْ لَا تَنَاصَرُونَ؛ در اين هنگام به فرشتگان دستور داده مى‌شود: ستمکاران و همرديفانشان و آنچه را مى‌پرستيدند، گرد آوريد. شما را چه شده كه از هم يارى نمى‌طلبيد؟!» ۶ - سخن گفتن بتها با مشرکانسخن گفتن بتها با مشركان، در قيامت: ۱. «وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَشُرَكَآؤُكُمْ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ • فَكَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ إِن كُنَّا عَنْ عِبَادَتِكُمْ لَغَافِلِينَ؛به خاطر بياوريد روزى را كه همه آنها را جمع مى‌كنيم، سپس به مشركان مى‌گوييم: شما و معبودهايتان هر كدام در جاى خودتان باشيد. سپس آنها را براى حساب از هم جدا مى‌سازيم، و معبودهايشان به آنها مى‌گويند: شما هرگز ما را عبادت نمى‌كرديد! همين بس كه خدا ميان ما و شما گواه باشد، كه به يقين ما از عبادت شما بى خبر بوديم.» ۲. «وَإِذَا رَأى الَّذِينَ أَشْرَكُواْ شُرَكَاءهُمْ قَالُواْ رَبَّنَا هَؤُلاء شُرَكَآؤُنَا الَّذِينَ كُنَّا نَدْعُوْ مِن دُونِكَ فَألْقَوْا إِلَيْهِمُ الْقَوْلَ إِنَّكُمْ لَكَاذِبُونَ؛و هنگامى كه مشركان معبودهايى را كه همتاى خدا قرار دادند مى‌بينند، مى‌گويند: پروردگارا! اينها همتايانى هستند كه ما به جاى تو، آنها را مى‌خوانديم (و پرستش مى‌كرديم). در اين هنگام، معبودان به آنها مى‌گويند: شما دروغگو هستيد! (شما هواى نفس خود را پرستش مى‌كرديد.)» ۷ - تمسک به شهادت الهیتمسّك بتها در قيامت به شهادت الهى، نسبت به بى‌خبر بودنشان از عبادت مشركان: «وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَشُرَكَآؤُكُمْ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ • فَكَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ إِن كُنَّا عَنْ عِبَادَتِكُمْ لَغَافِلِينَ؛به خاطر بياوريد روزى را كه همه آنها را جمع مى‌كنيم، سپس به مشركان مى‌گوييم: شما و معبودهايتان هر كدام در جاى خودتان باشيد. سپس آنها را براى حساب از هم جدا مى‌سازيم، و معبودهايشان به آنها مى‌گويند: شما هرگز ما را عبادت نمى‌كرديد! همين بس كه خدا ميان ما و شما گواه باشد، كه به يقين ما از عبادت شما بى خبر بوديم.» ۸ - پانویس
۹ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۱۳۵، برگرفته از مقاله «بتها در قیامت». |