باران در غزوه بدر (قرآن)یکی از معجزات و دلایل پیروزی مسلمانان در غزوه بدر باریدن باران بوده است. ۱ - اهداف باران باریدن۱.۱ - عامل پیروزی مسلماناناز عوامل مؤثر پیروزی مسلمانان در آن جنگ ریزش باران در آستانه جنگ بدر بوده است. اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السمآء مآء لیطهرکم به ویذهب عنکم رجز الشیطـن ولیربط علی قلوبکم ویثبت به الاقدام.(به ياد آوريد) هنگامى را كه (خدا] خواب سبك آرامش‌بخشى كه از جانب او بود بر شما مسلط ساخت و از آسمان بارانى بر شما فرو ريزانيد تا شما را با آن پاك گرداند و وسوسه شیطان را از شما بزدايد و دلهايتان را محكم سازد و گامهايتان را بدان استوار دارد .(( نعاس )) ابتداى خواب را گویند که عبارت است از خواب سبک ؛ و ((تغشیه)) به معناى احاطه است ؛ و ((امنه)) به معناى امان است ؛ و ضمیر ((منه)) به خداى تعالى برمى گردد، و بعضى گفته اند به ((عدو)) برمى گردد؛ و ((رجز)) به معناى پلیدى و نجاست است ، و در اینجا مقصود از ((رجز شیطان)) آن وسوسه هاى پلیدى است که در قلب راه مى یابد. و معناى آیه این است که : این نصرت و مددکارى خدا به وسیله بشارت و آرامش دادن به دلها همان موقعى بود که در اثر آرامش یافتن دلها همه تان به خواب رفتید و معلوم است که اگر ترس و رعب شما از بین نرفته بود معقول نبود که در میدان جنگ خواب بر شما مسلط شود، خداوند باران را هم بر شما نازل کرد تا شما را پاکیزه کند و وسوسه شیطان را از دلهایتان بزداید، تا دلهایتان را قوى و نیرومند سازد - جمله ((لیربط على قلوبکم)) کنایه از تشجیع است - و نیز تا با فرستادن باران قدمهاى شما را بر روى ریگ هاى بیابان استوار نموده و یا بدین وسیله دلهایتان را محکم سازد. ۱.۲ - استحکام اردوگاه مسلماناناز اهداف نزول باران در آستانه جنگ بدر استحکام اردوگاه مسلمانان و استواری گامهای آنان بر شنزارهای محل اقامتشان بوده است. اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السمآء مآء... و یثبت به الاقدام.(به ياد آوريد) هنگامى را كه (خدا) خواب سبك آرامش بخشى كه از جانب او بود بر شما مسلط ساخت و از آسمان بارانى بر شما فرو ريزانيد تا شما را با آن پاك گرداند و وسوسه شيطان را از شما بزدايد و دلهايتان را محكم سازد و گامهايتان را بدان استوار دارد (. «یثبت به الاقدام» یعنی گامهای شما را با مرطوب کردن شنزار استوار بسازد. ).و معناى آیه این است که : این نصرت و مددکارى خدا به وسیله بشارت و آرامش دادن به دلها همان موقعى بود که در اثر آرامش یافتن دلها همه تان به خواب رفتید و معلوم است که اگر ترس و رعب شما از بین نرفته بود معقول نبود که در میدان جنگ خواب بر شما مسلط شود، خداوند باران را هم بر شما نازل کرد تا شما را پاکیزه کند و وسوسه شیطان را از دلهایتان بزداید، تا دلهایتان را قوى و نیرومند سازد. ۱.۳ - تقویت دلهای مجاهدانتقویت دلهای مجاهدان با مشاهده امدادهای حسی، از دیگر اهداف نزول باران در آستانه جنگ بدر برشمرده شده است. اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السمآء مآء... و لیربط علی قلوبکم...(به ياد آوريد) هنگامى را كه (خدا) خواب سبك آرامش بخشى كه از جانب او بود بر شما مسلط ساخت و از آسمان بارانى بر شما فرو ريزانيد تا شما را با آن پاك گرداند و وسوسه شيطان را از شما بزدايد و دلهايتان را محكم سازد و گامهايتان را بدان استوار دارد(. مقصود از «لیربط علی قلوبکم» استحکام و قوت قلب و اطمینان به پیروزی است. ).دیگر از نعمتهاى پروردگار بر مجاهدان جنگ بدر، ترس و وحشتى بود که در دل دشمنان افکند و روحیه آنها را سخت متزلزل ساخت در این باره مى فرماید: به خاطر بیاورید هنگامى را که پروردگار تو به فرشتگان وحی فرستاد، من با شما هستم و شما افراد با ایمان را تقویت کنید و ثابت قدم بدارید (اذ یوحى ربک الى الملائکة انى معکم فثبتوا الذین آمنوا) و به زودى در دلهاى کافران ترس و وحشت مى افکنم ، (سالقى فى قلوب الذین کفروا الرعب ). ۱.۴ - فراهم شدن آب برای غسل و وضواز اهداف نزول باران برای مجاهدان بدر فراهم شدن آب برای غسل و وضو و تطهیر بوده است. اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السمآء مآء لیطهرکم به ویذهب عنکم رجز الشیطـن...(به ياد آوريد] هنگامى را كه (خدا) خواب سبك آرامش بخشى كه از جانب او بود بر شما مسلط ساخت و از آسمان بارانى بر شما فرو ريزانيد تا شما را با آن پاك گرداند و وسوسه شيطان را از شما بزدايد و دلهايتان را محكم سازد و گامهايتان را بدان استوار دارد(. ذکر نشدن متعلق «یطهرکم» از عمومیت آن حکایت دارد.).این آیه شریفه موید روایاتى است که مى گوید: کفار قبل از مسلمین به لب چاه رسیدند و مسلمین وقتى پیاده شدند که کفار آب را گرفته بودند و به ناچار در زمین خشک و ریگزار پیاده شدند. بعد از مدتى که مسلمانان محدث و جنب شده ، و همه دچار تشنگى گشتند شیطان در دلهایشان وسوسه کرد و گفت دشمنان شما آب را گرفتند و اینک شما با جنابت و نجاست نماز مى خوانید و پاهایتان در ریگ ها فرو مى رود، لذا خداى تعالى باران را برایشان بارانید و با آن هم غسل جنابت کرده و خود را از حدث تطهیر نمودند، و نیز اردوگاه آنان که ریگزار بود سفت و محکم و اردوگاه کفار گل و لغزنده گشت . ۱.۵ - تطهیر مجاهداننزول باران در آستانه جنگ بدر برای تطهیر مجاهدان، زمینه ساز برطرف شدن نگرانیها و وسوسه‌های ایجاد شده از سوی شیطان بود. اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السمآء مآء لیطهرکم به ویذهب عنکم رجز الشیطـن...(به ياد آوريد) هنگامى را كه (خدا) خواب سبك آرامش بخشى كه از جانب او بود بر شما مسلط ساخت و از آسمان بارانى بر شما فرو ريزانيد تا شما را با آن پاك گرداند و وسوسه شيطان را از شما بزدايد و دلهايتان را محكم سازد و گامهايتان را بدان استوار دارد.سومین موهبتى را که در آن میدان به شما ارزانى داشت این بود، که آبى از آسمان براى شما فرو فرستاد (و ینزل علیکم من السماء ماء) تا بوسیله آن شما را پاک و پاکیزه کند و پلیدى شیطان را از شما دور سازد (لیطهرکم به و یذهب عنکم رجز الشیطان ) این پلیدى ممکن است وسوسه هاى شیطانى بوده و ممکن است پلیدى جسمانى بر اثر جنابت بعضى در آن شب و یا هر دو، و در هر حال این آب حیاتبخش که در گودالهاى اطراف بدر جمع شده بود، در حالى که دشمن چاهها را در اختیار گرفته بود و مسلمانان نیاز شدیدى براى شستشو و رفع عطش به آن داشتند همه این پلیدیها را شست و با خود برد. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۷۳، برگرفته از مقاله «باران در غزوه بدر». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۱۵۶، برگرفته از مقاله «باران در غزوه بدر». |