اندازه غیرتغیرت به معنای رشک و حسد مردانه و سرشار از صفات آن است و در تداول فارسی زبانان به معنای حمیت و محافظت عصمت و آبرو و ناموس ونگهداری عزت و شرف آمده است. [۱]
دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه، واژه غیرت.
۱ - دوری از غیرتمندی بی جاایاک و التغایر فی غیر موضع غیرة، فان ذلک یدعو الصحیحة الی السقم، و البریئة الی الریب بر تو باد به دوری از غیرتمندی کردن در جایی که محل اضهار غیرت نیست؛ زیرا این کار زنان درستکار را به انحراف و بی‌گناهان را به شک و اتهام می‌خواند. ۲ - هدف تعصبفتعصبوا لخلال الحمد من الحفظ للجوار، و الوفا بالذمام، و الطاعة للبر و المعصیة للکبر.... تعصب‌های شما برای تحقق صفات ارزشمند، حفظ حقوق همسایگان، وفای به پیمان‌ها، اطاعت از نیکی‌ها، سرپیچی از تکبر و... باشد. ۳ - تفاوت غیرتمندی زن و مردغیرة المراة کفر، و غیرة الرجل ایمان. غیرت زن کفر آور و غیرت مرد نشانه ایمان اوست. ۴ - اندازه غیرت مردقدر الرجل علی قدر همته، و صدقة علی مروءته، و شجاعته علی قدر انفته، و عفته علی قدر غیرته. ارزش هر مردی به اندازه همت اوست و راستگویی‌اش به اندازه مروت و مردانگی او و شجاعت و دلاوری‌اش به اندازه غیرت منشی و عفت و پاکدامنی‌اش به اندازه غیرتمندی او است. ۵ - خصلت‌های خوب زنانخیار خصال النسا شرار خصال الرجال: الزهو، و الجبن، و البخل؛ فاذا کانت المراة مزهوة لم تمکن من نفسها، و اذا کانت بخیلة حفظت مالها و مال بعلها، و اذا کانت جبانة فرقت من کل شیء یعرض لها. خصلت‌های خوب زنان، خصلت‌های بد مردان است، مانند: تکبر، ترس و بخل؛ زیرا هرگاه زنی متکبر باشد بیگانه را به خود راه نمی‌دهد و اگر بخیل باشد مال خود و همسرش را حفظ می‌کند و اگر ترسو باشد از هر چیز که به آبرویش صدمه بزند فاصله می‌گیرد. ۶ - تشبیه زنالمراة عقرب حلوة اللبسة. زن کژدمی است که گزیدنی شیرین دارد. ۷ - پرهیز از زنان بداتقوا شرار النسا. از زنان بد بپرهیزید. ۸ - مخفی گاه مردانتکلموا تعرفوا، فان المرء مخبوء تحت لسانه. سخن بگویید تا شناخته بشوید؛ زیرا مرد زیر زبان خود مخفی است. ۹ - چگونگی رفتار با زنو لا تملک المراة من امرها ما جاوز نفسها، فان المراة ریحانة و لیست بقهرمانة. و لا تعد بکرامتها نفسها، و لا تطمعها فی ان تشفع لغیرها. زن را بیش از آن چه نفس (ذات) خود او مقتضی است تملیک مکن؛ زیرا زن ریحان است نه قهرمان و در بزرگداشت او به بیش از حد نفس او تجاوز مکن و او را به طمع میانداز که برای دیگری شفاعت و میانجی‌گری نماید. ۱۰ - آزمون شخصیتفی تقلب الاحوال، علم جواهر الرجال. گوهر مردان در کشاکش دهر شناخته شود. در میان انقلاب‌ها و حوادث شخصیت افراد معلوم گردد. ۱۱ - نابودی بشرهلک امرؤلم یعرف قدره. انسانی که قدر و اندازه خود را نشناسد نابود شود. ۱۲ - پانویس۱۳ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «غیرت». رده‌های این صفحه : مقالات اندیشه قم
|