المعجم المفصل فی النحو العربی (کتاب)«المعجم المفصل في النحو العربي»، تأليف عزيزه فوّال بابتى، از جمله فرهنگ‌هاى معاصر پيرامون قواعد و اصطلاحات نحو عربى است. ۱ - معرفى اجمالى «المعجم المفصل في النحو العربي»، تأليف عزيزه فوّال بابتى، از جمله فرهنگ‌هاى معاصر پيرامون قواعد و اصطلاحات نحو عربی است كه در دو جلد منتشر شده است. ۲ - ساختاراين فرهنگ بر اساس حروف الفبا تنظيم شده است. شيوه نگارش بدين ترتيب است كه ابتدا معناى لغوى يا اصطلاحى لفظ ذکر شده است، سپس شواهد قرآنى و شعرى و اقسام و انواع آن ذکر و تبيين گرديده است. ۳ - گزارش محتوانويسنده در مقدمه کتاب به درخواست دانش‌جويان در نگارش كتاب جامعى در قواعد لغت عربی اشاره كرده است كه وى آنها را به رجوع به منابع كتب نحوى قديم و معاجم لغوى جديد ارجاع مى‌داده است، تا اينكه تصميم به نگارش معجم نحوى مى‌گيرد. وى مهم‌ترين امتياز اين معجم بر معاجم پيش از آن را نگارش آن بر مبناى حروف ابجد دانسته است. [۱]
المعجم المفصل في النحو العربي، تأليف عزيزه فوّال بابتى، مقدمه كتاب، ص۴ ـ ۳.
۳.۱ - استفاده از اشعارنويسنده علاوه بر استفاده فراوان از آیات قرآن کریم كه از امتيازات اين معجم است، از اشعار نيز استفاده نموده، اما با عبارت «كقول الشاعر»، از ذكر نام و منبع اشعار خوددارى كرده و تنها در مواردى خاص نام شاعر را برده است، مانند: شاعره بنت النعمان. [۲]
المعجم المفصل في النحو العربي، تأليف عزيزه فوّال بابتى، متن كتاب، ص۷۶.
۴ - اشکالاتاز جمله اشكالات اين فرهنگ مى‌توان به عدم ارجاع اصطلاحات اشاره نمود. در شيوه‌هاى رايج فرهنگ‌نويسى معاصر اگر در مواردى اصطلاحى به لحاظ معنايى با اصطلاح ديگر يكى باشد، به آن ارجاع داده مى‌شود تا از تكرار مطالب خوددارى شود كه در اين اثر اين‌گونه عمل نشده است؛ به عنوان مثال در صفحه ۴۱۵ از جلد اول كتاب چنين آمده است: «الجماع: اصطلاحاً هو الجمع»، اما به كلمه «الجمع» كه معناى لغوى و اصطلاحى آن به تفصيل بيان شده، ارجاع داده نشده است و يا در صفحه ۵۹۸ ضمير منفصل، اصطلاحاً ضمير بارز منفصل معنا شده كه در ده صفحه قبل (۵۸۹) آمده است و لازم است خواننده با مراجعه به فهرست و يا تورق صفحات كتاب آن را بيابد. تنها با يك فلش و شماره صفحه، از اين اتلاف وقت جلوگيرى مى‌شد. ۵ - وضعيت كتاب نويسنده، فراوان از آيات قرآن کریم استفاده كرده و در پاورقى كتاب آدرس آیات را آورده است. فهرست مصادر و منابع و فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است. ۶ - پانویس
۷ - منبعنرمافزار ادبيات عرب، مرکز تحقيقات کامپيوتري علوم اسلامي. |