اقدمیت برهان موجباقدمیت برهان موجب یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و از وجوه مزیت برهان ایجابی بر سلبی است. ۱ - توضیح اصطلاحیکی از بحث‌هایی که ارسطو در تعلیم اول به آن پرداخته و ابن‌سینا در شفاء متعرض آن شده، این است که برهان کلی بر جزئی، برهان موجَب بر سالب، و برهان مستقیم بر خلف رجحان و افضلیت دارد. ۲ - دلیل اقدمیت برهان ایجابییکی از وجوه مزیت برهان ایجابی بر سلبی، اقدمیت آن نسبت به برهان سلبی است؛ چون بسیط‌تر است، زیرا در برهان موجَب، مقدمات (صغرا و کبرا) همگی قضیه موجبه‌اند و قضیه موجبه، دو حد و یک رابطه دارد و در برهان سالب، حداقل یک مقدمه سالبه موجود است و قضیه سالبه به دو حد، یک رابطه و یک حرف سلب احتیاج دارد و آنچه وجودش با امور کمتر و بسیط‌تری تمام می‌شود، نسبت به چیزی که وجودش با امور بیشتری تمام می‌شود، اقدم است. [۳]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۳، ص۲۴۳.
۳ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: (۱) ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق). (۲) قوام صفری، مهدی، ترجمه برهان شفا. ۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اقدمیت برهان موجب»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۱/۱۰. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|