اغتیالبا نیرنگ یا غافلانه کسی را کشتن و همچنین مال دیگری را به نیرنگ گرفتن را اغتیال می‌گویند واز آن در باب جهاد سخن رفته است. ۱ - تفاوت اغتیال با ترورتفاوت اغتیال با ترور در آن است که ترور در اصطلاح، قتل سیاسی به وسیله سلاح است [۱]
مبسوط در ترمینولوژی حقوق ۲ / ۱۲۰۱
لیکن اغتیال، کشتن کسی به صورت غافلگیرانه یا با نیرنگ است؛ خواه با سلاح باشد یا غیر سلاح، در امور سیاسی باشد یا در امور غیر سیاسی. پس اغتیال اعم از ترور است و ترور از مصادیق اغتیال به شمار میرود.
۲ - اغتیال کافراغتیال کافر ذمی و نیز کافر حربی که بین وی و مسلمانان عقد امان یا صلح بسته شده، جایز نیست. اغتیال کافر حربی در حال جنگ با مسلمانان جایز است. اگر حربیان ادّعا کنند که اهل کتاب هستند، سخنشان بدون نیاز به بینه پذیرفته و از ایشان جزیه گرفته میشود؛ لیکن چنانچه بعد روشن شود دروغ گفتهاند، اغتیال آنان جایز است. کشتن غافلگیرانه کافر ذمّی که با یورش بر مسلمانان پیمان خویش را نقض کرده، جایز است. عقد هدنهای را که به هردلیل فساد آن معلوم شده، باید نقض و آن را به کفّار اعلام کرد و پیش از اعلام، اغتیال آنان جایز نیست. کافر حربی که به اشاره مسلمانی به صف مسلمانان پیوسته و با وی بر امان تفاهم کرده است، همان اشاره، امان به شمار میرود. اگر کافر از اشاره، گمان امان برده، لیکن مسلمانان چنین ارادهای نداشتهاند، کافر اغتیال نمیشود؛ بلکه به جای امن بازگردانده میشود و اگر کافر از اشاره، امان نفهمیده باشد، اغتیال او جایز است. ۳ - اغتیال به معنای دومآنچه از اموال اهل حرب در زمان صلح به نیرنگ و فریب گرفته شده، باید به صاحبش بازگردانده شود، لیکن در غیر زمان صلح، از آنِ گیرنده آن است. در چگونگی پرداخت خمس آن اختلاف است. منشأ اختلاف، اختلاف نظر در صدق عنوان غنیمت بر آن است. کسانی که آن را مصداق غنیمت دانستهاند، به پرداخت خمس آن بدون در نظر گرفتن مئونه سال قائل شدهاند؛ لیکن آنان که آن را غنیمت ندانستهاند، پرداخت خمس را در صورتی واجب میدانند که مازاد بر مئونه سال باشد [۸]
العروة الوثقی ج۲، ص۳۶۸.
به قول مشهور، مال ناصبی که به اغتیال گرفته شده، از آنِ گیرنده آن است، لیکن خمس آن بدون در نظر گرفتن مئونه سال باید پرداخت شود. [۱۱]
العروة الوثقی ج۲، ص۳۶۸.
[۱۲]
مستمسک العروة ج۹، ص۴۵۱.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۶۱۲-۶۱۳. |