اصحاب اعراف و ظالمان (قرآن)اصحاب اعراف، مشرف بر بهشت و دوزخ اند و هر دو گروه را مشاهده می‌کنند، و از چهره‌هاى تاریک و روشن آنها مى‌توانند آنها را بشناسند؛ اما از سرنوشت گروه دوم وحشت کرده، به خدا پناه می‌برند. ۱ - دوری از دوزخیان ستمگراصحاب اعراف وقتی سرنوشت دوزخیان ستمگر را مشاهده می‌کنند، از خداوند متعال می‌خواهند که در کنار آنان قرار نگیرند: • «وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلاًّ بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْاْ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَن سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ؛ و در ميان آن دو (= بهشتيان و دوزخيان)، حجابى است؛ و بر «اعراف» مردانى هستند که هر يک از آن دو را از چهره‌شان مى‌شناسند؛ و به بهشتيان صدا مى‌زنند که: «درود بر شما باد!» اما داخل بهشت نمى‌شوند، در‌حالى‌که امید آن را دارند.»، • «وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاء أَصْحَابِ النَّارِ قَالُواْ رَبَّنَا لاَ تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ؛ و هنگامى که چشمشان به دوزخيان مى‌افتد مى‌گويند: «پروردگارا! ما را با گروه ستمگران قرار مده!». ۱.۱ - توضیح آیاتدر آیات فوق، افرادى که بر اعراف قرار دارند چنین معرفى شده‌اند که آرزو دارند وارد بهشت شوند؛ ولى موانعى آنها را جلوگیرى کرده است. به هنگامى که نگاه به بهشتیان مى‌کنند بر آنها درود مى‌فرستند، و مى‌خواهند با آنها باشند، اما هنوز نمى‌توانند، و به هنگامى که نظر به دوزخیان مى‌افکنند، از سرنوشت آنها وحشت نموده و به خدا پناه مى‌برند. ۱.۲ - نکتهقابل توجه اینکه درباره مشاهده دوزخیان در آیه فوق تعبیر به اذا صرفت ابصارهم شده است؛ یعنى هنگامى که چشم آنها به سوى دوزخیان برگردانده می‌شود، و این در حقیقت اشاره به آن است که آنها از مشاهده دوزخیان تنفر دارند؛ گویا نگاهشان به آنها نیز آمیخته با اکراه و اجبار است. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۰۳، برگرفته از مقاله «اصحاب اعراف و ظالمان». |