استحقاق عقلی ثواببه حکم عقل به شایستگی شخص برای دریافت پاداش ، به سبب التزام به اوامر و نواهی استحقاق عقلی ثواب می‌گویند. ۱ - تعریفاستحقاق عقلی ثواب به معنای حکم عقل است به این که شخص مطیع مولا که اوامر او را اجرا و نواهی او را ترک می‌کند، از جانب مولا سزاوار دریافت ثواب و احترام بوده و عقاب او قبیح می‌باشد؛ به این بیان که: مولایی که عبد را به انجام امر دارای مشقت و رنج، مکلف نموده، باید در مقابل، به او نفعی برساند، زیرا اگر اصلا از این امر و تکلیف ، غرضی نداشته باشد، مرتکب عبث شده که چنین امری از حکیم صادر نمی‌شود و اگر غرض وی اضرار به مکلف باشد، این نیز ظلم بوده و از ساحت کبریایی او به دور است؛ بنابراین تنها غرض باقی مانده، نفع رساندن به مکلف می‌باشد. [۲]
مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص ۱۴۶-۱۴۵.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۵۸، برگرفته از مقاله «استحقاق عقلی ثواب». |