احکام ثانویهاحکام ثانویه، احکامى هستند که به جهت عروض بعضى حالات خاص، وضع مى‌شوند. ۱ - توضیح و مصادیق احکام ثانویهعارض شدن حالاتی مانند عسر و حرج و ضرر و یا مقدّمیّت که سبب وجوب مقدمه مى‌شود و یا تقیه که بعضى از احکام را تغییر مى‌دهد. در این گونه موارد، احکام ثانویه، احکام اولیه را تحت تأثیر قرار مى‌دهد و به حکم دیگرى مبدّل مى‌سازد. ۲ - حکم ثانوی در قرآنقرآن مجید مى‌فرماید: «فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغ وَلاَ عَاد فَلاَ إِثْمَ عَلَیْهِ»در این آیه حکم تحریم میته به دلیل اضطرار برداشته شده است. و نیز مى‌فرماید: «لاَ یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَافِرِینَ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ...إِلاَّ أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً» افراد با ایمان نباید کافران را به جاى مؤمنان به عنوان دوست و سرپرست خود انتخاب کنند... مگر اینکه از آنها تقیه کنید (و به جهت اهداف مهمترى با آنها پیوند دوستى بریزید). ۳ - پانویس
۴ - منبعآیت الله مکارم شیرازی، دائرة المعارف فقه مقارن، ج۱. |