ابن‌شقیر ابوالفتح شرف‌الدین نصرالله بن عبدالمنعم تنوخی دمشقیاِبْنِ شُقَیْر، ابوالفتح شرف‌الدین نصرالله بن عبدالمنعم بن نصرالله ابن حواری تنوخى دمشقى (۶۰۴ -۶۷۳ق/۱۲۰۷-۱۲۷۴م) محدث و ادیب حنفى‌مذهب بوده است. ۱ - وفاتیونینى درگذشت او را در ۶۸۳ق دانسته است. [۱]
تقى‌الدین، ابراهیم، التراجم السنیة فى التراجم الحنفیة، ص ۹۷۴، نسخه عکسى موجود در کتابخانه مرکز.
۲ - تولد و تحصیلاتوی در دمشق زاده شد و در همانجا علم آموخت و سپس به قصد شنیدن حدیث به مصر و بغداد سفر کرد. [۲]
ابن ابى‌الوفاء، عبدالقادر، الجواهر المضیئه، ج ۲، ص۱۹۷، حیدرآباد دکن، ۱۳۳۰ق.
[۳]
تقى‌الدین، ابراهیم، التراجم السنیة فى التراجم الحنفیة، ص ۹۷۴، نسخه عکسى موجود در کتابخانه مرکز.
۳ - اساتیداز مشایخ او در حدیث ابوالفتح بکری و داوود بن مُلاعب و از راویان او دمیاطی، ابن خباز، دواداری و قاضى القضاة ابن صصری را مى‌توان نام برد. [۴]
ابن شاکر کتبى، محمد، فوات الوفیات، ج ۴، ص۱۸۶، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۹۷۳م.
ابن ابی‌الوفا او را ثقه شمرده است.۴ - فعالیت‌های علمیلازم به ذکر است که ابن عماد [۵]
ابن عماد، عبدالحى، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۴۱، قاهره، ۱۳۵۱ق.
او را حنبلی دانسته است که درست به نظر نمى‌رسد.ابن شقیر در ۶۵۹ق/۱۲۶۱م، که ابن خلکان به قاضى‌القضاتى دمشق منصوب شد [۶]
ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج ۷، ص۲۵۸، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۹۶۸ـ۱۹۷۷.
اوقاف مدرسه را در دست داشته و همین امر موجب بروز اختلافى بین آنان شده است. او در اواخر عمر مسجدی در دمشق در حوالى «طواحین الاشنان» بنا نهاد [۷]
ابن شاکر کتبى، محمد، فوات الوفیات، ج ۴، ص۱۸۶، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۹۷۳م.
دست‌نوشته‌ای از وی در پایان کتاب الذریة الطاهره [۸]
دولابى، محمد، الذریة الطاهرة، ص۱۶۹، قم، ۱۴۰۷ق.
وجود دارد که آن را در ۶۶۹ق/۱۲۷۰م در همان مسجد نوشته است. ابن شقیر ذوق شاعری نیز داشته است. [۹]
ابن ابى‌الوفاء، عبدالقادر، الجواهر المضیئه، ج ۲، ص۱۹۷، حیدرآباد دکن، ۱۳۳۰ق.
[۱۰]
ابن شاکر کتبى، محمد، فوات الوفیات، ج ۴، ص۱۸۶، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۹۷۳م.
[۱۱]
ابن عماد، عبدالحى، شذرات الذهب، ج۵، ص۳۴۱-۳۴۲، قاهره، ۱۳۵۱ق.
وی در دمشق درگذشت. [۱۲]
تقى‌الدین، ابراهیم، التراجم السنیة فى التراجم الحنفیة، ص ۹۷۴، نسخه عکسى موجود در کتابخانه مرکز.
۵ - آثاربه گفته ابن شاکر [۱۳]
ابن شاکر کتبى، محمد، فوات الوفیات، ج ۴، ص۱۸۶، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۹۷۳م.
او دارای آثار متعددی است، اما تنها عنوان دو کتاب او یاد شده است:۱. مختصر کتاب الفتن اثر نعیم بن حمّاد، که نسخه خطى آن در کتابخانه ظاهریه موجود است. ۲.کتاب ایقاط الوسنان، در فضیلت شام که نسخه‌ای از آن به خط مؤلف نزد ابن شاکر [۱۴]
ابن شاکر کتبى، محمد، فوات الوفیات، ج ۴، ص۱۸۶، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۹۷۳م.
موجود بوده است.۶ - فهرست منابع۱) ابن ابى الوفاء، عبدالقادر، الجواهر المضیئه، حیدرآباد دکن، ۱۳۳۰ق. ۲) ابن شاکر کتبى، محمد، فوات الوفیات، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۹۷۳م. ۳) ابن عماد، عبدالحى، شذرات الذهب، قاهره، ۱۳۵۱ق. ۴) تقى الدین، ابراهیم، التراجم السنیة فى التراجم الحنفیة، نسخه عکسى موجود در کتابخانه مرکز. ۵) دولابى، محمد، الذریة الطاهرة، قم، ۱۴۰۷ق. ۶) ابن خلکان، وفیات الاعیان، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۹۶۸ـ۱۹۷۷. ۷ - پانویس
۸ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌شقیر»، شماره۱۳۸۳. |